porowaty, spieczony szkielet utworzony z jednego składnika, np. wolframu o dużej liczbie połączonych ze sobą porów, wypełnia się roztopionym metalem, np. miedzią. Warunkiem nasycenia jest to, że temperatura topnienia materiału stanowiącego szkielet jest wyższa niż metalu przesycającego ten szkielet. Porowatość szkieletu może być zmienna w obszarze kształtki stykowej, co pociąga za sobą zmienny stopień nasycenia. W ten sposób uzyskuje się żądany rozkład właściwości mechanicznych i cieplno-elektrycznych w zestyku, podobnie jak w przypadku struktury wielowarstwowej.
Materiały na styki zestyków ślizgowych, zwane potocznie materiałami szczotkowymi dzieli się na:
— elektrografitowe (surowce: sadza, koks naftowy, koks pakowy, koksy specjalne, grafit naturalny i sztuczny, tzw. elektrografit);
— metalografitowe (mieszanina metali i grafitu);
— węglowo-grafitowe i węglowe (mieszanina grafitu i surowców węglowych);
— grafitowe (grafit naturalny lub sztuczny i niewielka ilość dodatków).
Do podstawowych właściwości materiałów szczotkowych zalicza się: masę właściwą, rezystywność, twardość i wytrzymałość mechaniczną ścieralność, dopuszczalną prędkość obwodową dopuszczalną gęstość prądu, spadek napięcia na rezystancji przejścia, współczynnik tarcia.
Materiały na ogniwa termoelektryczne (termoelementy), nazywane także materiałami termoelektrodowymi, odznaczają się stałością charakterystyki temperaturowej, niezbędną wytrzymałością mechaniczną oraz odpornością na utlenianie. Do tych materiałów należą zarówno metale szlachetne z grupy platynowców i ich stopy, a także złoto, jak i metale nieszlachetne z rodziny chromowców (chrom, wolfram, molibden), żelazowców (żelazo, nikiel) oraz aluminium, miedź i mangan. Wpływ na charakterystykę termoelementu ma nie tylko rodzaj stykających się metali, lecz także ich czystość i jednorodność struktury. Konieczna jest zatem stabilizacja właściwości metali tworzących termoelement przez ich uprzednie wyżarzenie.
W tablicy 2 podano rodzaje materiałów stosowanych najczęściej do wyrobu ogniw termoelektrycznych oraz ich charakterystyki. Charakterystyki ogniw zamieszczone w katalogach należy jednak traktować zawsze jako orientacyjne; każdy termoelement wymaga bowiem odrębnego skalowania. Należy je co pewien czas powtarzać, gdyż występująca
5