70520423

♦    jeżeli temperatura chorego przekracza 39°C, zdjąć z niego ubranie i zanurzyć go w chłodnej (nie lodowatej!) wodzie lub polewać wodą z prysznica aż do momentu, gdy temperatura spadnie poniżej 38°C,

♦    zwrócić uwagę, żeby nic przcchlodzić organizmu oraz zbyt szybkim ochładzaniem nic spowodować szoku termicznego.

19.4.7.    Udar cieplny

O udarze cieplnym mówi się wówczas, gdy dochodzi do ogólnego przegrzania organizmu, a nadmiar ciepła nie może być wydalony na zewnątrz ustroju, np. człowiek jest zbyt ciepło ubrany lub pracuje w pomieszczeniu, gdzie panuje bardzo wysoka temperatura.

Objawy:

♦    mroczki przed oczami,

♦    szum w uszach i skroniach,

♦    zawroty i ból głowy,

♦    pragnienie,

♦    zaczerwienienie ciała i obrzęk skóry,

♦    podwyższona temperatura, nawet do 40°C.

Gdy człowiek nie poci się i ma suchą skórę, mogą wystąpić wymioty, zwężenie źrenic, utrata przytomności.

Pierwsza pomoc:

Podobna jak przy udarze słonecznym i polega na ułożeniu poszkodowanego w chłodnym, przewiewnym i zacienionym pomieszczeniu, z zimnymi okładami na głowie, podając chłodne napoje do picia. Można również obłożyć cale ciało np. wilgotnymi ręcznikami. Jeżeli osoba potrzebująca pomocy jest nieprzytomna, to układamy ją w pozycji bezpiecznej, w przypadku braku oddechu stosujemy sztuczne oddychanie, aż do przybycia lekarza.

19.4.8.    Wstrząs

Wstrząs jest zagrażającym życiu zaburzeniem krążenia i czynności serca, który wynika z niedoboru pomiędzy pożądanym a rzeczywistym zaopatrzeniem w krew, a co za tym idzie dotlenieniem organizmu.

Najczęściej spotykane rodzaje w strząsu:

♦    hypowolemiczny,

♦    kardiogenny,

♦    anafilaktyczny.

Wstrząs hypowolemiczny (knvotoczny)

Wstrząsem hypow olcmicznym nazywamy reakcję organizmu na skutek zmniejszonej zawartości krwi w naczyniach lub znacznego ubytku płynów fizjologicznych. Psychiczne obciążenia, jak na przykład strach, lęk czy ból, mogą nasilić wstrząs i nie należy mylić tego stanu z Szokiem. Przez to ogólnie przyjęte pojęcie rozumie się reakcję układu nerwowego na ..straszne przeżycia” i wyraża się to poprzez drżenie mięśni oraz bladość skóry. Na początku organizm radzi sobie sam dzięki tzw. centralizacji krążenia, która polega na przesunięciu krwi z mniej ważnych życiowo części ciała, takich jak skóra, mięśnie kończyn górnych i dolnych oraz obszaru trzewnego do ważnych życiowo narządów- — czyli mózgu, serca i płuc. Przy większej utracie krwi dochodzi nieuchronnie do wyczerpania się mechanizmów obronnych, co może doprowadzić do śmierci.

Najczęściej spotykanymi przyczynami tego typu wstrząsu są:

♦    krwotoki wewnętrzne i zewnętrzne,

♦    utrata płynów, na przykład przy rozległych oparzeniach.

♦    silne wymioty i/lub biegunki,

♦    obfite poty, na przy kład przy udarze słonecznym.

Objawy:

♦    szybkie i słabo wyczuwalne tętno,

♦    blada, zimna skóra, często dreszcze,

♦    zimny pot,

♦    niepokój i zdezorientowanie.

Pierwsza pomoc:

♦    na początku należy zwalczyć przyczynę wstrząsu, czyli zatamować krwotok,

♦    ułożyć poszkodowanego w tzw. pozycji przeciwwstrząsow ej, czyli płasko na wznak oraz unieść jego nogi na ok. 30 cm,

♦    zapobiec wyziębieniu organizmu,

♦    uspokoić poszkodowanego oraz zapewnić spokój na miejscu zdarzenia.