6964825460

Wanneer Antoninus spreekt van ‘wonderbare kracht’, gebruikt hij de termen grałia, virtus en vooral benedictio.

In geen van de twee teksten hebben wij benamingen gevonden voor relikwiefcn ^lex ossibus’. Wel maakt Antoninus op verscheidene plaatsen melding van voorwerpen die een tastbare herinnering zijn aan Christus of aan een heilige. In die gevallen gebruikt hij de termen miracula, mirabilia en virtutes. Vooral uit de laatste benaming blijkt, dat het voor hem meer dan louter herinneringen of bezienswaardigheden waren. Verscheidene malen gebruikt hij het woord benedictio voor een aan-denken aan een of andere heilige plaats, dat voor hem het gewijde karak-ter van een aanrakingsrelikwie bezit. Een zeer bijzonder soort aanden-ken met wonderbare geneeskracht noemt hij twee maal mensura. Bij Egeria zijn wij slechts een woord tegengekomen dat met de vooraf-gaande in betekenis verwant is, n.l. eulogia. Met deze term wordt door haar een geschenk bedoeld dat aan de plaats van herkomst een hoge waarde ontleent.

Het tweede hoofdstuk besluit met een bespreking van werkwoorden die het ‘doen’ van wonderen en het ‘vereren’ van relikwiefin weergeven. Voor de eerste betekenis vonden wij in Egeria’s tekst alleen facere\ bij Antonius zagen wij operari, ostendere, het woord fień ‘gebeuren’ en in de betekenis ‘wonderbaar genezen’ de termen mundare, curare, sanare en saloare. ‘Vereren’ wordt door Egeria met attendere en osculari weerge-geven; Antonius gebruikt hiervoor de semantisch elkaar be'invloedende werkwoorden osculań en adorare.

De bestudering van de namen voor ‘kerkgebouw’, in het eerste deel van ons derde hoofdstuk, gaf een duidelijk verschil te zien tussen Egeria en Antoninus wat het gebruik van ecclesia en basilica betreft. Basilica bleek voor Egeria geen vertrouwde benaming te zijn, maar voor Antoninus dezelfde inhoud te hebben ais ecclesia. Oratorium, door Egeria niet gebruikt, vonden wij bij Antoninus in de betekenis ‘kapel, kleine kerk\

Ook wat betreft de termen voor ‘graf(monument)’ merkten wij een verschil op tussen beide auteurs. Behalve een enkel geval van sepulchrum en tumba gebruikt Egeria steeds de semantische christianismen martyrium en memoria. Omdat aan het Ladjnse leenwoord martyrium deze betekenis vreemd was, moet Egeria hierbij wel be'invloed zijn door het Griekse idioom: wanneer zij in het Oosten een monument /łoqxvqiov heeft horen noemen, neemt zij deze benaming zonder meer over, terwijl zij in andere gevallen het Latijnse memoria gebruikt. Ons onderzoek wees uit dat Antoninus’ woordkeus in dezen overwegend profaan van aard is. Dit geldt de woorden sepulchrum, monumentum en locellus. Meer tot het chris-

138