70520614

Rysunek 2.5. Ogólne zasady modelowania opisowego.

Źródło: Opracowanie na podstawie [Jaszczyk, Szczerbicki, 2003].

Kluczowymi etapami w procesie budowy modelu systemu jest proces formułowania struktury modelu oraz zbierania danych. Wyznacznikami struktury modelu są obiekty, atrybuty, działania, granice systemu. Określenie struktury modelu oraz gromadzenie danych są etapami, które należy traktować jako części składowe jednego problemu. Rodzaj zbieranych danych jest zdeterminowany poprzez założenia dotyczące modelowanego systemu, natomiast analiza danych daje możliwość potwierdzenia lub odrzucenia przyjętego założenia. Szczegółowa eksploracja zgromadzonych danych może ujawnić nowe relacje i powiązania, które z kolei mogą wpłynąć na zmianę struktury modelu.

Jednym z ważniejszych etapów prac jest faza początkowa - dostosowanie szczegółowości modelu do celu badań. Bowiem stopień szczegółowości przyczynia się do wzrostu trudności przy rozwiązaniu problemu jak i wzrostu kosztów towarzyszących rozwiązaniu, a co za tym idzie badacz musi pod pewnym względem ograniczyć szczegółowość rozważań. Uwzględnienie wszystkich szczegółów jest zastępowane pewnymi „założeniami” o zachowaniu się systemu, które są poddane weryfikacji z rzeczywistością.

Klasyfikacje czy typologia poszczególnych rodzajów modeli budowane są na wiele sposobów. Stąd można wyróżnić m.in. modele analogiczne, myślowe, mechaniczne, opisowe itd. [Jaszczyk, Szczerbicki, 2003]. W zależności od celu modelowania można wyróżnić modele strukturalne, które odzwierciedlają wybrane elementy badanego zjawiska i relacje między nimi, oraz modele funkcjonalne, które odzwierciedlają wpływ wybranych elementów i relacji na sposób funkcjonowania badanych procesów. Z punktu wi-

18