7008823476

O renesansie keynesizmu... 195

Podsumowanie

Obecny kryzys gospodarczy na nowo przypomniał znaczenie antykryzyso-wej teorii Keynesa w debacie ekonomistów, dotyczącej stabilizacji gospodarczej. Nastąpiło przewartościowanie poglądów w kwestii znaczenia polityki stabilizacyjnej, a zwłaszcza jej wymiaru fiskalnego. Również w stosowanej na całym świecie anty kryzysowej polityce stabilizacyjnej wykorzystywano instrumenty keynesowskie²⁸. Nawiązanie do idei keynesowskich wyrażało się głównie poprzez stosowanie na szeroką skalę w krajach OECD interwencji rządów, dokonujących się - zwłaszcza w warunkach wystąpienia pułapki płynności - za pośrednictwem polityki fiskalnej, tj. poprzez ekspansję wydatków oraz zwiększanie deficytów budżetowych. W powyższym kontekście, także w podejściu ekonomii behawioralnej podkreśla się psychologiczne znaczenie działań rządów, przejawiających się w dostarczaniu kapitału utraconego wskutek kryzysu w przywracaniu zaufania do rynków, niezbędnego dla ich prawidłowego funkcjonowania. Jednocześnie wśród ekonomistów ukształtował się konsensus, że koncepcja Keynesa może być traktowana jako wskazanie dla polityki gospodarczej jedynie w warunkach kryzysu, a nie jako „teoria ogólna”. Ograniczoność teorii keynesowskiej powstałej w okresie Wielkiego Kryzysu wynika przede wszystkim z odmienności dzisiejszych uwarunkowań gospodarczych²⁹.

Zmiany w praktyce gospodarczej nie spowodowały zmian w paradygmacie ekonomii. Stan ten oznacza, że również teoretyczne podstawy polityki gospodarczej pozostały niezmienione. Są nimi zasady stanowiące sedno Nowej Neo-klasycznej Syntezy, a zarazem konsensusu obowiązującego w makroekonomii.

²⁸    Znaczenie podjętych działań antykryzysowych uogólnia dziś w sposób następujący były premier J.K. Bielecki: „Tylko dzięki olbrzymiej interwencji państw - rządów, banków centralnych i regulatorów - udało się zapobiec temu. by wielki kryzys światowy nie zamienił się w wielką depresję”. Nie o taki liberalizm chodziło, rozmowa D. Wielowieyskiej z J.K. Bieleckim. „Gazeta Wyborcza” 14 października 2014. http://wyborcza.p1/politykaekstra/l.141649.16804440. Nie_o_taki_liberalizm_chodzilo.html (dostęp 25 października 2014).

²⁹    Występujące w środowisku ekonomistów kontrowersje w ocenie użyteczności teorii Keynesa i w ogólności roli państwa w stabilizowaniu koniunktury' są treścią opracowania: G. Przeslaw-ska, Pokryzysowa debata w amerykańskiej ekonomii wybrane wątki dyskursu, s. 11-12, //http://www.pte.pl/kongres/referaty/ (dostęp 25 października 2014).