7292100971

382 Miernictwo.

łożyska osi obrotu lunety. Wpływ błędu nieprostopadłości osi obrotu lunety do osi instrumentu, t. zay. błędu inklinacyjnego, na pomiar kąta kicruuko-

2G    .10    °

Fig. G4.

Avego, da się wyrugować przez pomiar w dwóch położeniach lunety i wzięcie średniej z otrzymanych sp ostrzeżeń.

Ad 4. Przy piono-wei osi instrumcntc celujemy do pionowego sznurka, „pio-noAva“ nitka siatki

powinna wpadać w o<

sznurka; gdy tak nie jest, skręcamy odpowiednio pierścień siatki. Potem badamy czy środkowa „pozioma“ nitka siatki zajmuje położenie poziome. aa' sposób opisany przy sprawdzaniu iustrumentu niwelacyjnego I. typu. str. 368. Gdy okaże się, że nitka ta nie jeBt pozioma, należy założyć U0Avą siatkę (napraAyi mechanik).

Ad 5. Sprawdzamy przez AvyceloAvanie av dAvóch położeniach lunety do punktu (sznurka pionu zawieszonego na trójnogu), znajdującego się av odległości kilkunastu metrÓAA’ od instrumentu i odczytanie każdym razem obo nonjuszów. Średnie z obu noujuszÓAY poAA-inny być jednakowo dla obu polożcć

lunety. W przeciAvnym razie istnieje ekscentryczność osi celowej AYZględem osi instrumentu, której usunąć ni« możemy, A\-płyAV jej jednak na pomiar kąta kierunkowego da ' się Avyrugo\vac przez pomiar ay dAYÓch położeniach lunety i Avziecie średniej z otrzymanych spostrzeżeń.

^co*    ^FlK* °⁷-    Ad 6. SpraAvdzamy przei

odczytywanie obu nonjuszów, av różnych położeniach alhidady Avzględem limbusu. Różnice odczytÓAv na obo nonjuszach powinny być stale i rÓAvne 180°, gdy podział limbusoAA-y jest dokładny. Jeżeli różnice odczytÓAY są zmienne, to istnieje ekscentryczność albi-dady, której usunąć nie możemy. Wpływ jej na pomiar kąta kierunkoAvego da sic usunąć: a) przez odczytyAvanie obu nonjuszÓAV i AYzięcie średniej z odczytów, b) przez pomiar kąta kierunkowego av dAYÓch położeniach luuetj i AYzięcie średniej z obu spostrzeżeń. Jeżeli różnice odczytÓAV na nonjuszach. aa' różnych położeniach alhidady AYZględem limbusu, są równe, lecz nie avj-noszą 180°,. to błąd ten da się usunąć przez odpoAviednie przesunięcie płytek nonjuszowych, po zAvolnieniu śrubelc, przytwierdzających płytki nonjuszow? do ramion alhidady.

Ad- 7. Dokładność podziału limbusoAvego. można ay przybliżeniu spraArdzic przez porównywanie długości nonjusza z odpowiadającą jej długością podziało łimbusoAYego, na różnych miejscach tego podziału. Stałej długości nonjusn poArinua odpowiadać stała długość na podziale limbusowym. W razie pojawienia się odchyłek UAYZględnió należy, że pochodzić one mogą nie tyli⁰ z błedÓAA' podziału, lecz także z ekscentryczności alhidady względem limbmsfl-(Przy tem po3tepoAvaniu nastawia się końcoAyą kreskę nonjusza na 0°, 1Ó-20°,.... itd. podziału łimbusoAYego i odczytuje położenie kreski zerowi nonjusza.) Wpływ błedÓAY podziału łimbusoAYego, na pomiar kątÓAY pozio-

44