7349811120

GENEROWANIE JĘZYKÓW INFORMACYJNO-WYSZUKIWAWCZYCH ZE SŁOWNIKÓW TERMINOLOGICZNYCH

Pod takim tytułem została opublikowana w wydawanej przez Uniwersytet Jagielloński serii Rozprawy habilitacyjne praca Wiesława Babika¹. Dotyczy ona generowania języków informacyjno-wyszukiwawczych (jiw) o słownictwie paranaturalnym stosowanych w niepełnotekstowych specjalistycznych systemach dokumentacyjnych. „Dzisiaj w związku z komputeryzacją siw [systemów informacyjno-wyszukiwawczych] powstały nowe możliwości wykorzystywania gotowych już zbiorów leksyki (często na nośnikach magnetycznych w formie terminologicznych banków danych). Zajęcie się problematyką słowników terminologicznych z punktu widzenia możliwości ich wykorzystania w budowie jiw jest więc w pełni uzasadnione (,..)"². Autor podjął też próbę pokazania, jak w procesie budowy jiw można i należy wykorzystywać dorobek metodologii projektowania. Zamiarem Autora było bowiem „nie tylko przedstawienie metodyki generowania jiw ze słowników terminologicznych, lecz również skonstruowanie modelu odniesienia dla działań generujących poprzez stworzenie systemu przesłanek metodologicznych, koniecznych przy generowaniu jiw. Zatem generowanie jiw, w rozumieniu przyjętym w pracy, zostanie przedstawione przede wszystkim jako proces identyfikowania, analizowania, syntetyzowania i prezentowania problemów, które trzeba rozważyć przed i w trakcie budowy jiw z wykorzystaniem słowników terminologicznych"³. Celem głównym pracy było jednak zbadanie przydatności wypracowanej przez współczesne językoznawstwo kwantytatywne metody ciągów definicyjnych w procesie budowy jiw. Słownikiem, na przykładzie którego Autor sprawdzał hipotezę o możliwości generowania jiw ze słowników terminologicznych, był Słownik pięciojęzyczny z zakresu fotogrametrii i teledetekcji. „Wykonanie tego zadania wiązało się z odpowiedzią na następujące pytania:

—    jaką strukturę ma pole semantyczne poddanego badaniom słownika terminologicznego, stanowiące materiał wyjściowy w generowaniu jiw;

—    jakie są możliwe do wygenerowania typy struktur pola semantycznego jiw: monodendrytowe, polidendrytowe, monorelacyjne, polirelacyjne, płaskie, fasetowe, oraz jakich typów jiw;

—    jaka jest wartość wygenerowanych struktur jiw.

(...) Pozwoliło to ustalić, czy sam słownik terminologiczny wystarczy do generowania jiw, czy też niezbędne jest uzupełnianie słownictwa z innych źródeł leksyki, to jest budowanie systemów leksykalnych jiw także z wykorzystaniem terminologii danej dziedziny zawartej w korpusie jej reprezentatywnych tekstów (metoda korpusowa)”⁴.

43

1

   Wiesław Babik: Generowanie języków informacyjno-wyszukiwawczych ze słowników terminologicznych. Kraków: Wydawn. Uniwersytetu Jagiellońskiego 1996, 180 ss. Rozprawy habilitacyjne nr 313

2

   op. cit. s. 8

3

   op. cit. s. 9

4

   op. cit. s. 13