Rola feedbacku w tworzeniu wiedzy organizacyjnej w przedsiębiorstwach przemysłów tradycyjnych
Jacek Bendkowski
Politechnika Śląska
Wstęp
Gospodarka globalna. Internet, zmiany polityczne i społeczne oraz nowe technologie tworzą wysoce burzliwe otoczenie gospodarcze, zmuszające przedsiębiorstw a do ciągłych zmian i dostosowywania się do nowych warunków. Podstawą działania i rozwoju przedsiębiorstwa w tych warunkach staje się wiedza.
Zainteresowanie badaczy problematyką tworzenia wiedzy w organizacji koncentruje się przede wszystkim na przedsiębiorstwach sektorów tzw. new economy. Jak dotychczas ukazało się stosunkowo niewiele opracowań naukowych dotyczących badań mechanizmów zarządzania w iedzą w przedsiębiorstwach reprezentujących sektory tradycyjne, jak górnictwo czy budownictwo. Stopniow o również i w tych branżach daje się zauważyć coraz większą rolę postępu technologicznego oraz wysoce zindywidualizowanych potrzeb odbiorców [Bendkowski, 2007a, s. 7; Bendkowski, 2007b, s. 88J.
W praktyce funkcjonowania organizacji tworzenie wiedzy wiąże się ze zdolnością organizacji do jej wdrażania w formie innowacji. Do niedaw na pojęcie to odnosiło się głów nie do produktu oraz technologii. Obecnie coraz większego znaczenia nabiera innowacja na poziomie strategii oraz modelu funkcjonowania organizacji [Bendkowski, 2007c, s. 11 J.
Badacze i praktycy zarządzania w skazują, że skuteczne zarządzanie innow acjami jest procesem kompleksowym, którego powodzenie wymaga nie tylko zatrudnienia - jak pierwotnie uważano - pracowników posiadających odpowiednie cechy osobowościowe, ale przede wszystkim stworzenia odpowiedniego środowiska, w którym będą oni pracowali.
Badania wykazały, że powodzenie procesów innowacyjnych jest uzależnione od następujących czynników, stanowiących wymiary kreatywnego środowiska pracy [Balmer R., Imtersini S., von Planta A., Semmer N., 2000, s. 23J\ wsparcie otoczenia, współpraca, swoboda działania, przezwyciężanie oporu, konkretyzacja pomysłów, feedback (sprzężenie zwrotne) oraz konsekwencja w działaniu.
Powodzenie procesów innowacyjnych jest uzależnione od innej kombinacji wymienionych powyżej czynników. Jednym z najważniejszych elementów kreatywnego środowiska, obok wsparcia otoczenia udzielanego w różnych formach innowatorowi, jest sprzężenie zwrotne {feedback). Ma ono znaczenie w całym procesie innowacyjnym.
Pojęcie i istota sprzężenia zwrotnego
Feedback stanowi kluczowy czynnik powodzenia procesu tworzenia wiedzy organizacyjnej. Można go rozpatrywać w dwóch aspektach:
• jako ocenę pracy (aspekt rzeczowy) - pracownik-innowator otrzymuje informację, czy jego praca nad pomysłem odpowiada wyobrażeniom przełożonego, czy jest na właściwej drodze, czy popełnił błędy, czy konieczne są działania korygujące,
• jako ocenę pracownika (aspekt osobowy) - pracownik-innow ator otrzymuje informację, co potrafi, jakie są jego słabe strony. Dow iaduje się, jak jest oceniany przez swoje otoczenie. Wyróżnia się następujące formy oceny pracy / pracownika:
• konstruktywną krytykę - polegającą na koncentrowaniu się na negatywnych aspektach pracy bez poniżania pracow nika.
11