7648595180

290 SPRAWOZDANIE Z RUCHU RELIGIJNEGO,

Cóż powiedziała rządowa, liberalna prasa włoska, na ten tak poważny, tak bolesnymi faktami stwierdzony protest Papieża? "W całej tej prasie nie okazał się ani jeden artykuł, który schodząc do głębi rzeczy, usiłowałby na sery o bądź odpowiedzieć na uczynione zarzuty, bądź przynajmniej wagę ich zmniejszyć, tyranię rządową choć w pewnej części wytłumaczyć. Czyż więc może allokucya papieska nie zrobiła żadnego wrażenia, minęła ni ep ostrzeż ona ? Przeciwnie, świat polityczny i dyplomatyczny zajął się nią gorąco, a jak jeden z rzymskich dyplomatów się wyraził: „Bardzo to niemiły noworoczny podarunek dla p. Crispieyo^u; opinia za granicą żywo się poruszyła; w samychże Włoszech rządowe i półrządowe dzienniki, jak: Opinione. Capitan Fracassa , Tribuna, B/i forma, rzuciły się zajadle na allkucyę, ale rzuciły się nie z argumentami, lecz z obelgami. „Czytając wszystkie te komentarze, — tak cechuje całą tę kompanię Momteur cle Bonie, — niezmierny smutek ogarnia serce. Prócz przezwisk i szyderstw, przeplatanych brzmiącymi frazesami, niczego innego tu nie znajdziesz; napróżno oglądasz się za polemiką, płynącą z jakiejś zasady, natchnioną prawdziwym interesem narodowym. Albo dzienniki te nie chcą, albo nie są w stanie słów papieskich zrozumieć. W jednym i w drugim przypadku bacznie przypatrująca się Europa ciekawe będzie sobie musiała wyrobić pojęcie o umysłowym poziomie i politycznym zmyśle naszych przeciwników^.

Jak we Włoszech, tak we Francy i wolnomularska loża pracuje dzisiaj w tym głównie kierunku, aby odjąć duchowieństwu i cień niezależności, uczynić je najzupełniej zawisłem od łaski, niełaski, i nie tylko już praw, ale i kaprysów rządowych: słowem, zmienić je w powolne, nigdy i w niczem nie opierające się zamiarom swym narzędzie. Z powodu wrzekomej lub rzeczywistej agitacyi w czasie wyborów zawiesił minister The-renet wypłacanie należnej pensyi około 300 księżom, jak sam w parlamencie się przyznał; a różnemi mniejszemi i większemi karami obłożył — jak donosi Figaro — około tysiąc księży. W osobnym okólniku do biskupów oświadczył minister gotowość zniesiena zarządzonej konfiskaty, ale pod warunkiem, że