7648595189

298 SPRAWOZDANIE Z RUCHU RELIGIJNEGO,

A najprzód ruch obrotowy walca, uskuteczniany ręką lub mechanizmem zegarowym, był niejednostajny, wskutek czego głos dawnego fonografu nie miał nigdy tej samej wysokości, jak pierwotne źródło głosu. Edison zaradził temu w ten sposób, że użył jako motora małej dynamomaszyny, której obrót jest tak regularny, że na 1000 obrotów chybia zaledwie 1 obrot, podczas gdy maszyny parowe w ruchu jak najregularniejszym chybiają 20—30 obrotów na 1000. Motor ten jest tak połączony z fonografem, że walcowi nadaje nie tylko ruch obrotowy, a nadto porusza śrubę obok walca umieszczoną, która posuwa naprzód tubę z błoną. Śruba ta wykonana jest z nadzwyczajną dokładnością , o gwintach nader drobnych, tak że w 1 mm. mieszczą się 4 gwinty.

Ponieważ błona w dawnym fonografie zmieniała napięcie wskutek wilgoci powietrza, z tego powodu zastąpił ją Edison cienką płytką szklanną. Również i sztyfcik do błony przytwierdzony okazał się nie odpowiednim do wyrycia 6—10.000 znaczków na długości 1 centymetra, ale nie tak łatwo było zastąpić go czemś innem lepszem. Dopiero po kilkutysięcznych próbach poprzestano na tern, że do rycia znaczków na walcu użyto małego nożyka o tępym końcu, a przekroju eliptycznym; przytwierdzony on jest ukośnie do płytki szklannej. Do wyrabiania takich jednostajnych nożyków tak, aby swymi rozmiarami nie różniły się między sobą na y_i000 mm., służy osobna maszyna. Ta płytka służy do przesyłania głosu.

Do odtwarzania głosu służy druga płytka szklanna, do której, zamiast nożyka, przytwierdzona jest delikatna dźwignia metalowa zakończona maleńkim guziczkiem. Mały ciężarek, umieszczony na tej dźwigni, sprawia, że guziczek z pewnym naciskiem ślizga się po piśmie na walcu wytłoczonem. Jak delikatny, a zarazem co do rozmiarów dokładny, musi być ten przyrządzik, wnosić z tego można, że w przeciągu y_i0—¹/₂₀ sek. ma się zagłębić w 6 —1000 dołeczkach, na długości 1 cm. rozmieszczonych. I ta, na pozór drobna część składowa fonografu, może być zrobioną tylko przy pomocy jak najdokładniejszej i umyślnie w tym celu wynalezionej maszyny.

Tak przesyłacz jak i odtwarzacz są osadzone na przeciwległych końcach kabłąka metalowego, który do sztabki, przesuwanej motorem, w ten sposób jest przytwierdzony, że może być z łatwością naokoło osi pionowej obrócony, lub wzdłuż sztabki przesunięty. Zatem, według potrzeby, można przesyłacza lub odtwarzacza do walca przybliżyć, alboż też oba razem wdłuż niego posunąć.

Dawny walec pokryty staniolą okazał się również niedogodny