SPRAWOZDANIE Z HUCHL' RELIGIJNEGO,
emikarzyści Ucliwalone 15 lipca roku zeszłego prawo wojskowe,
W KO •'ŻAKACH
które z dniem ló stycznia h. r. weszło w użycie, strasznym jest ciosem clla Kościoła katolickiego we Francyi, bo grozi av najbliższym czasie zupełnem wyludnieniem serni-naryów; właściwy to zkądinąd cel, dla którego ukuto cały szereg w wysokim stopniu niepraktyczny cli, przez najwyższe powagi wojskowe bez miłosierdzia skrytykowany cli ustaw i rozporządzeń. Stan kapłański nie zwalnia odtąd nikogo od czynnej służby wojskowej. Minister ma prawo każdego księdza, zaciągniętego w szeregi, a więc i proboszcza, wysłać dwa razy na rok na 28 dniowe manewry, jeśli ksiądz ów nie przekroczył jeszcze lat trzydziesi, a raz na rok na piętnasto dniowe manewry księży liczących od 30 do 36 roku życia. Księżom ^zajętym służbą parafialną u może minister udzielić dyspenzy od służby czynnej; prawo nie określa bliżej, kto to jest, a kto nie jest „zajętym służbą parafialną11, zostawiając w tym względzie zupełną swobodę ministrowi, któremu zresztą wolno nie-tylko wikarym, ale proboszczom wszelkiego zwolnienia odmówić. Profesorowie w konwiktach lub seminaryach, kapelani klasztorów, szpitalów itd., nie mają prawa nawet do łaski mi-nistra się uciekać; w tem ż e sani em poloż eniu znaj duj ą się wszyscy zakonnicy, należący równie do zgromadzeń uznanych, jak i nie uznanych przez państwo. Dla misyonarzów niema żadnego wyj ątku ; j e śli m i sy o n arz, pr a cuj ą c y n. p. w Chin a ch lub w środkowej Afryce, nie stawi się na wezwanie, ściąga na siebi e karę więzienia lub dożywotniego wygnania, a. j ego przełożony zakonny lub biskup, narażony jest na dwuletnie więzienie i grzywnę w wysokości 2000 fr. Zakonnicy, należący do zakonu uznanego przez państwo, a poświęcający się wychowaniu dzieci, mogą po roku czynnej służby otrzymać urlop , ale pod warunkiem, że zobowiążą się uczyć przez lat dziesięć w subweneyonowanych przez rząd szkołach francuskich na Wschodzie lub w Afryce, z wyjątkiem Algieru. Oryginalny to przywilej ; aby jednak nie przyszło komu na myśl z niego korzystać, nie uwolniono uprzywilejowanych w ten sposób zakonników od obowiązkowych manewrów: wolno im np.