7682570592

poświęconych liderom opozycji⁸³. Osobne opracowania przedstawiają działalność takich polityków opozycyjnych, jak Leszek Moczulski⁸⁴ czy Lech Wałęsa⁸⁵. Przyczynkowo traktują tę problematykę prace analizujące sytuację opozycji po 1989 r. Ukazały się też ogólne analizy na temat niektórych form działalności opozycji w Polsce w latach osiemdziesiątych⁸⁷.

Z oceną stanu wojennego ze strony kilku osób z ówczesnego kierownictwa PZPR, zapoznać się można dzięki wydanej w ubiegłym roku pod redakcją Mieczysława F. Rakowskiego obszernej pracy zbiorowej Polska pod rządami PZPR**. Analizie postaw i zamierzeń środowiska władzy poświęcił swoje opracowanie Tomasz Mianowicz⁸⁹. Sytuacji wewnątrz obozu władzy po wprowadzeniu stanu wojennego poświęcony jest fragment jednego z rozdziałów biografii Mieczysława Moczara.⁹⁰ O działanie sił porządkowych PRL podczas stanu wojennego traktuje publikacja Akademii Spraw Wewnętrznych z 1989 r.⁹¹

Analizę języka stanu wojennego przeprowadził Michał Głowiński⁹². W 1998 r. ukazała się praca Małgorzaty Molędy-Zdziech poświęcona postawom artystów po wprowadzeniu stanu wojennego⁹³. Przyczynkowo opisuje sytuację po wprowadzeniu stanu wojennego w Związku Artystów Scen Polskich publikacja zamieszczona w „Zeszytach Historycznych”⁹⁴. O sytuacji w środowisku dziennikarskim traktuje z kolei praca Macieja Łukasiewicza⁹⁵. Częściowo sytuacji dziennikarzy i prasy po 13 grudnia poświęcona jest publikacja zamieszona w 1982 r. na łamach „Zeszytów Historycznych”⁹ . Sytuację w Związku Literatów Polskich omawia Andrzej Jarecki w tekście zamieszczonym pod pseudonimem Jan Krajowiec⁹⁷. Rele-wantne dla tematyki stanu wojennego publikacje znaleźć można w tomie „Solidarność” a wychodzenie Polski z komunizmu - m. in. artykuły Antoniego Dudka na temat poszukiwania metody walki w warunkach stanu wojennego oraz Stanisława M. Królaka o pielgrzymkach papieskich do Polski (w tym o wizycie Jana Pawła U w Polsce w 1983 r.)⁹ .

Ogólne tło społeczne i polityczne wydarzeń związanych ze stanem wojennych przedstawione jest również w publikacjach Antoniego Dudka i Tomasza Marszałkowskiego⁹⁹ oraz

⁸³    Rodem z „Solidarności”. Sylwetki twórców NSZZ„Solidarność”, red. B. Kopka i R. Żelichowski, Warszawa: NOW-a 1997.

⁸⁴    A. Dudek, M. Gawlikowski, L. Moczulski: bez wahania, Kraków: KI W 1993.

⁸⁵    R. Boyes, Nagi prezydent. Życie polityczne Lecha Wałęsy, Londyn: Aneks 1995.

⁸⁶    P. Rabiej, I. Rosińska, Kim pan jest panie Wachowski?, Warszawa: 1993; ciż, Droga cienia. Wachowski bez cenzury, Łódź: 1993.

⁸⁷ W. Kukla, Banknoty opozycji w Polsce 1982 -1988, Poznań 1992; Polska 5 lat po sierpniu. Londyn: Aneks. 1986.

⁸⁸    Polska pod rządami PZPR, red. M.F. Rakow ski. Warszaw a: PROFI 2000.

⁸⁹    T. Mianowicz, 1981-1989: stan wojenny i „ okrągły stół” jako elementy taktyczne polityki władz PRL w latach 1980-tych, [w:] Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego, t. III, Wrocław 2000.

⁹⁰    K. Lesiakowski. Mieczysław Moczar „Mietek”, Warszawa: Rytm 1998, s. 439-450.

⁹¹    Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944-1988, praca zbiorowa pod redakcją T. Walichnowskiego. Warszawa: 1989.

⁹²    M. Głowiński, Mowa w stanie oblężenia. Warszawa: Open 1996.

⁹³    M. Molęda-Zdziech, Obecna nieobecność. Aktorski bojkot telewizji i radia w stanie wojennym. Warszawa: Oficyna Naukowa 1998.

⁹⁴    A. Kobyliński, Związek Artystów Scen Polskich. Szkic historyczny, „Zeszyty Historyczne” 1983, nr 64, s. 132-148.

⁹⁵    M. Łukasiewicz. Weryfikacja, Warszawa: Most 1994.

⁹⁶    Reżym- dziennikarze-Solidarność, „Zeszyty History czne” 1982, nr 61. s. 32-50.

⁹⁷    A. Jarecki [pod ps. J. Krajowiec], Związek Literatów Polskich w stanie wojennym (1981-1983), „Zeszyty Historyczne”, nr 65, s. 149-170.

⁹⁸    „Solidarność" a wychodzenie Polski z komunizmu, Gdańsk: 1995.

⁹⁹    A. Dudek, T. Marszałkowski, Walki uliczne w PRL, Kraków: Geo 1999.

12