7682570596

2. Pomorze Gdańskie, Środkowe i Kujawy

Oddział Gdański Instytutu Pamięci Narodowej obejmuje swoim zasięgiem obszar kilku byłych miast wojewódzkich - Gdańska (z Gdynią), Elbląga, Bydgoszczy, Torunia, Włocławka, Słupska i Koszalina. Niektóre z wymienionych miast były w okresie stanu wojennego czołowymi ośrodkami oporu społecznego w kraju. Poza Gdańskiem (a w zasadzie całym Trójmiastem) do wyróżniających się ośrodków należały niewątpliwie Toruń, Bydgoszcz, i w mniejszym stopniu Elbląg.

Niniejszy szkic bibliograficzny przygotowano głównie w oparciu o katalogi Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku, Biblioteki Narodowej, Biblioteki Wojewódzkiej im. C. K. Norwida w Elblągu, Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, oraz zbiory prywatne byłych działaczy podziemnych struktur „Solidarności”. W niewielkim stopniu wykorzystano prasę centralną i lokalną na łamach której tematyka stanu wojennego w pojawiała się dość często. Przykładem mogą tu być liczne notatki na temat wojskowych inspekcji i kontroli (tak charakterystycznych przecież dla okresu stanu wojennego)¹³⁵, manifestacji i walk ulicznych¹³⁶, czy relacje o działalności PRON-u i innych organizacji satelickich PZPR¹³⁷. Osobną kwestią jest także wykorzystanie prasy podziemnej z lat 1981-1983¹³ .

¹³⁵    Zob. m. in.: R. Augustyniak, Bez „popchnięcia ” ani rusz. W Toruniu po wojskowej inspekcji, „Rzeczpospolita" 1982, nr 142; Tenże, Po wojskowej rekontroli w Toruniu, „Rzeczpospolita" 1982, nr 216, s. 5; I. Czaplarska, Opór materii czy świadomości? Inspekcja Sił Zbrojnych w Toruńskiem, „Trybuna Ludu" 1982, nr 135, s. 3; E. Grzelak, Na cenzurowanym nie tylko słupskie, „Życie Partii” 1983, nr 1; S. Krabasz, Organizacja kontroli kompleksowej miasta i gminy, ..Rada Narodowa Gospodarka Administracja" 1982. nr 15 [Karlino]; D. Kędzierska. Trzymajcie się. „Polityka" 1982, nr 33 [po wojskowej kontroli w woj. toruńskim, polemika: tamże, nr 35]; J. Likowski, Łagodzenie zakrętów w Elblągu. Z doświadczeń OKOŃ, „Rzeczpospolita" 1982, nr 189; S. Orłowski, W Toruniu odwołano wojewodę..., „Życie Warszawy" 1982, nr 230 [kontrola Inspekcji Sił Zbrojnych]; W. Wodecki. Co się zmienia w gminie?. „Życie Partii" 1982. nr 18 [wojskowa grupa operacyjna w Starogardzie Gdańskim],

¹³⁶    Zob. in. in.: T. Miecik, Kto podpala! pod kotłem emocji?, „Trybuna Ludu” 1982, nr 33 [zajścia uliczne 30 I 1982 w Gdańsku]; S. Goszczumy, Każdy powie to samo... 31 sierpnia w Gdańsku, „Rzeczpospolita” 1982, nr 201; M. Piotrowski, Kwestia zaufania, „Tu i Teraz” 1982. nr 29 [listopadowe wydarzenia na Uniwersytecie Toruńskim]; W. Sierakowski, „Zadyma”. Jak było w Toruniu, „Głos Nauczycielski" 1982, nr 42 [demonstracje studenckie]; R. Wiśniewski R„ Otrzeźwienie?, „Prawo i Życie" 1982, nr 30 [manifestacje w Gdańsku i Gdyni 13-15 VIII 1982]; Usiłowanie zorganizowania strajku okupacyjnego w Stoczni Gdańskiej, „Glos Wybrzeża -Dziennik Bałtycki - Wieczór Wybrzeża" 16 XII 1981 [po 13 XII 1981 trzy trójmiejskie gazetę ukazywały się pod wspólnym tytułem]; tamże. Zajścia uliczne w centrum Gdańska, 17 XII 1981.

¹³⁷    Por. M. Bandtkc. Ruch jako spoiwo. PRON na Pomorzu, „Trybuna Ludu" 1982. nr 258; H. Janow iak. Dobry początek. Rozmowę przeprowadziła A. Grzybiakówna, „Tygodnik Demokratyczny" 1982, nr 43 [PRON w Wejherowie],

¹³⁸    Dzięki Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność" (AKKS) możemy ustalić prawie kompletną listę tytułów czasopism podziemnych (często włącznie z drukami ulotnymi) ukazujących się na terenie całego kraju od lat siedemdziesiątych do końca lat osiemdziesiątych. Katalog czasopism AKKS został przejęty z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w 1996 roku i stanowi „owoc" wieloletniej pracy SB i MO. Przez dwie ostatnie dekady PRL służby te zbierały i archiwizowały wszystkie druki (ulotki, czasopisma i książki) wydawane w drugim obiegu (bez względu na kto był ich wydawcą - KOR. KPN. RMP. „Solidarność”. „Solidarność Walcząca". L-DPN. Polska Partia Niepodległościowa. Federacja Młodzieży Walczącej itd.). Dzięki temu powstał unikatowy zespól wydawnictw drugiego obiegu. Katalog podzielony został się na kilka podkatalogów: 1) czasopisma, druki zwarte, oficyny wydawnicze działające przed 13 XII 1981; 2) czasopisma, druki zwarte, oficyny wydawnicze działające po 13 XII 1981; 3) składy osobowe redakcji i podziemnych oficyn wydawniczych. W tym samym archiwum znajduje się także zespól czasopism wraz z katalogiem tytułów przejęty- z brukselskiego Biura „Solidarności". Poza tym w Brukseli ukazywał się regularnie „Biulletin dTnformation Solidarność" (później ukazywał się pod polskojęzyczną nazwą „Solidarność. Biuletyn Informacyjny"), który dokumentował wydarzenia w kraju. Podobny charakter miał paryski „Biuletyn Informacyjny Solidarność”. Komplet obu czasopism znajdują się w AKKS.

16