7808335442

Wydarzenia

Biuletyn AGH nr68-69

Wystąpienie proł. Janusza Wolnego wygłoszone podczas nadania DHC prof. D. Shechtmanowi

Przyznanie tytułu Doktora Honoris Causa jest zawsze wielkim świętem uczelni. Dzisiaj tę najwyższą godność uniwersytecką przyznajemy profesorowi Danowi Shechtmanowi za „odkrycie kwazikrysztatów".

Dan Shechtman piastuje stanowiska naukowe w wielu uniwersytetach amerykańskich. Jest on doskonałym naukowcem i wy-

elektronowej. W 2011 roku otrzymał Nagrodę Nobla z Chemii za odkrycie kwazikryszta-lów. Odkrycia tego dokonat 8 kwietnia 1982 roku podczas pobytu w NIST (National In-stitue of Standards and Technology. USA). Odkrycie to było naukową rewolucją, która całkowicie zmieniła sposób opisu struktury ciała stałego. Shechtman otrzymał wiele dodatkowych wyróżnień za to epokowe odkrycie, między innymi: National Award for New Materials przyznane przez Amerykańskie To-

Prize in Physics (1999) i wiele innych.

Procedurę nadania tytułu Doktora Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej Profesorowi Danowi Shechtmanowi zapoczątkowała Rada Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej na posiedzeniu w dniu 23 kwietnia 2012 roku. Wniosek w tej sprawie, dodatkowo poparty przez trzy inne wydziały AGH: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Metali Nieżelaznych oraz Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej, złożył prof. Wojciech Luźny, w tym czasie dziekan Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej, na posiedzeniu Senatu AGH w maju 2012 roku.

uzyskał również poparcie senatów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Śląskiego na podstawie recenzji profesora Stanisława Hodorowicza i profesora Mariana Surowca. W dniu 30 stycznia 2013 roku Senat AGH podjął decyzję o przyznaniu profesorowi Danowi Shechtmanowi tytułu Dokto-

Patrząc na odkrycie kwazikrysztalów nasuwa się kilka refleksji. Pierwsza z nich dotyczy relacji między eksperymentem a teorią: wynik eksperymentalny może zanegować teorię, teoria z kolei stymuluje eksperyment. Dan Shechtman znalazł to czego zabraniała klasyczna krystalografia. Wraz z odkryciem kwazikrysztalów wymóg translacyjnej nie-

gowym uporządkowaniu przestał obowiązywać. Translacyjna niezmienniczość układów uporządkowanych z paradygmatu stała się

Kolejna refleksja dotyczy faktu, że samo odkrycie to dopiero początek długiej drogi do przekonania innych. Walka z „niedowiarkami" jesl często o wiele trudniejsza niż odkrycie samego zjawiska.

Dan Shechtman aktywnie współpra-

udzial w obchodach Jubileuszu 90-lecia AGH (w maju 2009) uczestnicząc w okolicznościowej konferencji naukowej w Kra-

applications". Będąc gościem honorowym AGH. wygłosił referat pt. „Ouasi-periodic materials - crystal redefined", który cieszył się dużym uznaniem zarówno uczestników konferencji, jak również sporej grupy studentów AGH.

Dan Shechtman jest honorowym gościem międzynarodowej konferencji o kwa-zikrysztatach (ICQ12), która odbywa się cyklicznie w różnych krajach całego świata (ostanie trzy konferencje odbyły się kolejno w USA, Szwajcarii i Japonii). Seria konferencji ICQ rozpoczęta się wkrótce po odkryciu kwazikrysztalów. Konferencje te gromadzą naukowców z różnych dziedzin nauki: przede wszystkim inżynierii materiałowej, ale również matematyki, fizyki, chemii i informatyki stosowanej, a także geologii, architektury i historii sztuki. Ta międzynarodowa grupa naukowców szybko przekształciła się w „ąuasicryslals family". której ojcem jest Dan Shechtman. Dzisiaj wszyscy gracji ICQ12 organizowanej w Krakowie, aby wspólnie uczestniczyć w ceremonii nadania honorowego doktoratu AGH Danowi Shechtmanowi. Jest to najwyższe wyróżnienie uniwersyteckie. Jest to również wyróżnienie całego międzynarodowego środowiska. Dla podkreślenia tego faktu zwróciłem się z prośbą do Senatu AGH o akceptację profesora Jean-Marie Dubois, przedstawiciela Międzynarodowego Komitetu konferencji ICQ 12, jako kopromotora w tym honorowym doktoracie.

Na zakończenie chciałbym podziękować Danowi Shechtmanowi za to wspaniale odkrycie. Dla wielu z nas siedzących na tej sali było ono początkiem wielkiej przygody naukowej, jaką są kwazikryształy. Danny, przyjmij nasze najserdeczniejsze podziękowania i gratulacje.

prof. Janus; Wolny

Hfiduki Fąb I tałtnHtyta Śnmnj AGH