7862366429

MODELOWANIE UŻYTKOWNIKA SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH

Maria Próchnicka Uniwersytet Jagielloński

Systemy informacyjne, użytkownik informacji, model użytkownika informacji, techniki modelowania użytkownika

Modele. Modele informacyjne. Modele użytkownika

Modelowanie jest powszechnie stosowanym sposobem sformalizowanego reprezentowania obiektów, zjawisk i procesów. Także w teorii informacji naukowej wykorzystuje się modelowanie do opisu procesów przechowywania, przetwarzania i wyszukiwania informacji. Rodzaje modeli wykorzystywanych w informacji naukowej omawiają w przeglądowym artykule P. Burt i M. Kinnucan¹. Przede wszystkim formułują oni definicję modelu oraz modelu informacyjnego (information model). Modelem nazywają „reprezentację pewnego, szczególnego aspektu rzeczywistości”, zaś modelem informacyjnym „każdą reprezentację jednostki ludzkiej lub systemu odnoszącą się do gromadzenia, organizacji i przetwarzania informacji”.²

Warto tutaj - zgodnie z poglądami Burt i Kinnucana - wskazać na dwupoziomowy charakter procesów modelowania w informacji naukowej, związany z powszechnym zastosowaniem w tej dyscyplinie narzędzi informatycznych. Otóż, teoretyk informacji naukowej, budując model informacyjny pewnego aspektu rzeczywistości, stara się określić konstytuujące go elementy, zbudować sieć zależności między nimi, określić kolejność ich występowania itp. Nie uwzględnia natomiast w swoim modelu sposobów przedstawienia wyodrębnionych czynników i powiązań między nimi w postaci czytelnej dla maszyny cyfrowej. Stanowi to bowiem domenę informatyków i jest związane z kwestiami oprogramowania. To swojego rodzaju rozwarstwienie procesów modelowania w informacji naukowej ma tylko pozorny charakter. W rzeczywistości teoretycy informacji naukowej i informatycy muszą działać w ścisłym porozumieniu, uwzględniającym wymogi modelu informacyjnego i możliwości jego „informatyzacji”.

Również projektowanie modułów modelowania użytkownika obejmuje dwa poziomy, z których w sferze zainteresowania teorii wyszukiwania informacji znajduje się tylko poziom pierwszy - określenie sposobów uzyskiwania danych o użytkowniku, ich selekcja, kategoryzacja i opis. Sposoby reprezento-

31

1

   P. V. Burt, M. T. Kinnucan, Information models and modeling techniques for information systems, „Annual Review of Information Science and Technology” 1999, Vol. 25, s. 175-208.

2

   Tamże, s. 178.