(Dz. U. nr 65, poz. 595 ze zm.) i stanowiącym podstawę do ubiegania się o stopień naukowy doktora habilitowanego jest monografia pt.: „Występowanie i biodostępność związków polifenolowych oraz możliwości ich wykorzystania w suplementacji żywności”, której jestem autorem.
Praca opublikowana została w Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, w serii Rozprawy, zeszyt 401, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, w grudniu 2014.
Recenzenci rozprawy : prof. dr hab. Jan Oszmiański,
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
dr hab. inż. Magdalena Mika Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Omówienie celu naukowego w/w rozprawy, jak również osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania
Wprowadzenie
Reaktywne formy tlenu (RFT), z których wiele ma charakter rodnikowy, działają destrukcyjnie na makrocząsteczki wchodzące w skład komórek, tj. białka, lipidy czy DNA. Ich aktywność może prowadzić do takich chorób, jak miażdżyca, cukrzyca, reumatyzm, zapalenie trzustki czy chorób autoimmunologicznych. Przyczyniają się także do chorób nowotworowych, zawału serca, udaru i chorób neurodegeneracyjnych (Alzheimera, Parkinsona oraz Huntingtona) [Singh i in. 2004, Valko i in. 2007].
Przeciwutleniacze są to związki zdolne do inaktywacji reaktywnych form tlenu. Hamując powstawanie RTF oraz uczestnicząc w ich przemianie w nieaktywne pochodne, odgrywają istotną rolę w zapobieganiu wywoływanym przez nie uszkodzeniom. W grupie przeciwutleniaczy wyróżnić można witaminy C, E i A, karotenoidy oraz bardzo liczną grupę związków polifenolowych. Podstawowym źródłem polifenoli w diecie ludzi są uprawiane i dziko rosnące owoce (głównie jagody), warzywa (cebula, brokuły, kabaczki, soja) oraz ich przetwory. Na uwagę zasługują również owoce o niskiej aktywności antyoksydacyjnej, ale spożywane w dużych ilościach, np. jabłka. Rodzaj i ilość związków polifenolowych w owocach i warzywach są zdeterminowane przez czynniki genetyczne i środowiskowe, mogą jednak ulegać modyfikacji w wyniku przetwarzania i przechowywania [Manach i in. 2004].
2