57
rozwój gospodarki, władze podatkowe, a także menedżerów. Model jednolity rachunkowości jest stosowany w krajach, w których rząd jest silnie zaangażowany w planowanie gospodarcze, a rachunkowość służy do pomiaru efektywności lokowania środków, opodatkowania, kontroli cen itp. Przykładem kraju stosującego takie podejście do rachunkowości jest Francja.
Podstawą modeli o wymiarze mikroekonomicznym jest założenie, że rachunkowość wywodzi się z mikroekonomicznych przesłanek takich jak:
1) jednostka gospodarcza jest najważniejszym ogniwem gospodarki,
2) podstawowym celem każdej jednostki gospodarczej jest przetrwanie,
3) najlepszym środkiem do osiągnięcia tego celu jest optymalizacja procesów gospodarczych,
4) rachunkowość jednostki gospodarczej wywodzi się z potrzeb analizy ekonomicznej prowadzonej w tej jednostce.
Uzasadnieniem istnienia zasad rachunkowości jest kapitał zainwestowany w jednostkę gospodarczą. Kapitał powinien być wyceniany w wartości rzeczywistej, albowiem:
1) jednostka gospodarcza nie może przetrwać gdy kapitał jest uszczuplany,
2) istnieje potrzeba ochrony zainwestowanego długoterminowo kapitału.
Z tych przyczyn kapitał jest traktowany jako kluczowa wielkość ekonomiczna pozostająca w centrum uwagi każdej jednostki gospodarczej. W tej sytuacji zasadniczego znaczenia dla oceny i kontroli działalności jednostki gospodarczej nabiera problem rozdziału przyrostu wartości między przychodem a kapitałem. Na rozwiązywanie tego problemu ukierunkowane są zasady rachunkowości z ich złożonością i odpowiednio wykorzystywaną elastycznością. W wycenie indywidualnych udziałów w jednostce gospodarczej dominuje podejście wartościowe a nie kosztowe. Koncepcje rachunkowości są ukierunkowane na odzyskanie zainwestowanego kapitału. Przykładem państwa, które realizuje ten model rachunkowości jest Holandia.
Drugim modelem rachunkowości o wymiarze mikroekonomicznym - wyróżnionym przez G.G. Muelleńa - jest model rachunkowości Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Wielkiej Brytanii . W tych krajach rachunkowość jest traktowana jako dyscyplina niezależna, która rozwinęła się z praktyki jednostek gospodarczych. Zasadnicze znaczenie w omawianym modelu ma pragmatyzm, osądy i oszacowania. Jest to uzasadnione potrzebą zmagania się ze złożonością i niepewnością zjawisk zachodzących w otoczeniu jednostki gospodarczej . Drogą do pokonywania zmian w otoczeniu są często próby i błędy, a doświadczenia i praktyka są źródłem pomysłów i metod postępowania przedsiębiorców. Między rachunkowością a przedsięwzięciem gospodarczym istnieje zatem sprzężenie zwrotne, które prowadzi do wspólnego rozwoju.
Przedstawione modele rachunkowości G.G. Mueller odniósł do różnych krajów, w których są stosowane, przy czym każdy krajowy system rachunkowości