wprowadzanie zmian w obszarach technicznym i organizacyjnym przedsiębiorstwa wpływa istotnie na czynnik społeczny.
O zmianach jako sposobie na rozwiązywanie problemów w funkcjonowaniu organizacji mówi M. Czerska. Aby zmiany mogły być uznane za przełomowe powinny12:
• dotyczyć istotnych problemów,
• mieć głęboki charakter,
• mieć charakter powszechny nawet o skali globalnej,
• być wynikiem działań kierunkowych i celowych,
• być możliwe do zaobserwowania,
• przeprowadzone w określonym czasie.
E. Masłyk-Musiał rozumie zmianę jako przekształcenie istniejącego układu wg ustalonych procedur z założeniem osiągnięcia pewnych rezultatów dzięki celowości działań organizacji13-
Większość autorów zajmujących się problematyką zmian jest zdania, że dotyczą one elementu lub całości współczesnego przedsiębiorstwa, jego zasobów materialnych finansowych, procesów, kapitału ludzkiego, a także otoczenia. J. Penc zwraca uwagę na fakt, że kluczem do sukcesu firmy jest odgadnięcie potrzeb rynku i służeniu otoczeniu, którego jest ona integralną częścią. Tylko taka firma, która „obserwuje zachodzące w nim zaburzenia i stale tworzy nowe formy równowagi, wprowadzając do swych struktur i swego funkcjonowania rozmaite zmiany i modyfikacje prowadzące do podniesienia swej sprawności i właściwego wyboru priorytetów, które najlepiej odpowiadają kluczowym celom w danej sytuacji”14 jest firmą, która może być konkurencyjna.
Istnieje przekonanie, że zmiany powinny wprowadzać nie tylko firmy stojące na skraju bankructwa o skostniałych strukturach i słabej pozycji na rynku. Zmieniać i dostosowywać powinny się również firmy prężne, bo świadome zmiany prowadzą do elastycznego dostosowania się do zmieniającej się rzeczywistości. Żadna firma nie może zakładać, że utrzyma posiadany status quo lecz musi wprowadzać zmiany wewnętrzne i dostosowywać się do otoczenia co pozwoli jej przetrwać.
1.3. Podstawowe koncepcje i filozofia zmian
Wraz z rozwojem nauki zarządzania powstały różne podejścia do zarządzania zmianą w organizacjach. Podobnie jak w odniesieniu do całych organizacji, do podstawowych podejść do zmian w organizacjach literatura przedmiotu z tego za-
12 Czerska Z., Przełomy w zarządzaniu. Zarządzanie zasobami ludzkimi, wyd. TNOiK, Toruń 2011, s. 11.
13 Masłyk-Musiał E., Zarządzanie zmianami w firmie, wyd. CIM, Warszawa 1996, s. 14.
14 Penc J., Sterowanie procesami zmian w organizacji, 18.03.2005,05.05.2012.