8254445052

31

PROMIENIE.

Normalnym promieniem., stosowanym przez większość inżynierów drogowych tak u nas, jak i na Zachodzie, jest R = 300 m. b. Dla przekroczenia tej wartości zasadniczo nic nie stoi na przeszkodzie i w otwartych, wolnych od zabudowy miejscach, z powodzeniem można zastosować większy promień, naprzykład 500 — 600 mitr. Należy jednak mieć na uwadze, że: 1) przy większych promieniach proporcjonalnie wydłużają się łuki i z tyczeniem poszczególnych jego punktów jest więcej pracy, poza tern w falistych terenach również powstają większe trudności przy stosowaniu większych promieni, niż przy mniejszych, oraz 2) zbyt wydłużone łuki powodują zmęczenie wzroku kierowców pojazdów mechanicznych.

Sprawa minimalnych łuków jest b. ważną z punktu rozwaażnia bez-peczeństwa ruchu kołowego i ten argument właśnie dyktuje stosowanie promieni nie mniejszych niż 100 m. b.

Jeśli projektowana droga o twardej nawierzchni nie może zbaczać z trasy starej drogi gruntowej, rygory stosowania minimalnych łuków siłą faktu ulegają pewnym złagodzeniom, zwłaszcza w miejscach zabudowanych, lecz i wtedy należy rozważyć sprawę usunięcia objektów budowlanych i jeśli to jest osiągalne pod względem technicznym i materjal-nym, decyzję należy powziąć w kierunku zwiększenia promieni.

W każdymi razie na drogach tranzytowych nie należy stosować promieni poniżej 50 m. a na drogach gminnych — poniżej 40 m. b.

Przy stosowaniu łuków kołowych, zwłaszcza o małych promieniach, raptowne przejście od prostej, dla której promień = nieskończoności, do krzywej, powiedzmy, o promeniu 75 m. b., jest przykre dla szybkobieżnych pojazdów z uwagi na odśrodkowe rzucanie wozem; parabola tę niedogodność w pewnej mierze łagodzi, gdyż zmienność jej promieni od maximum‘a do minimum‘a odgrywa tu rolę amortyzatora dla odśrodkowych wstrząsów w punktach styczności prostej z parabolą. Poza tern tyczenie łuków parabolicznych w terenie jest łatwe i dokładniejsze od tyczenia łuków kołowych, zwłaszcza dla punktów, coraz więcej oddalonych od punktu styczności łuku z prostą. Rozpatrzmy to na przykładzie liczbowym.

Niech oś drogi (rys, 24) MBN załamuje się pod kątem 90° i, powiedzmy, że przyjęliśmy punkty styczności w A i C przy AB = 120 l.BC = 160 m. b.

Przed wytyczeniem łuku na miejscu należy obliczyć dalsze elementy łuku parabolicznego, a mianowicie. Cięciwa

AC = 2d = ]/t* + t₂² — 2tj t₂ Csp = /120² + 160² = 200 m. b._; d = 100 m. DQ = DB = h = »/₄    = ¹J_A

/120² + 160² = 50 m. b. *