20 OCHRONA ŚRODOWISKA W POLSCE
- wszcząć egzekucję, jeżeli obowiązek wynika z mocy prawa lub decyzji administracyjnych,
nałożyć w drodze decyzji administracyjną karę pieniężną w przypadku stwierdzenia przekroczeń warunków ochrony środowiska określonych w pozwoleniach,
- żądać przeprowadzenia postępowania służbowego lub innego przewidzianego prawem postępowania przeciwko osobom winnym dopuszczenia do uchybień i poinformowania go, w określonym terminie o wynikach tego postępowania i podjętych działaniach. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska nie może narzucić kontrolowanemu sposobu zakończenia postępowania,
- upoważnić inspektora do wydania w trakcie kontroli decyzji w przedmiocie wstrzymania działalności powodującej naruszenie wymagań ochrony środowiska, jeżeli zachodzi bezpośrednie zagrożenie zdrowia, życia ludzi albo bezpośrednie zagrożenie zanieczyszczenia środowiska w znacznych rozmiarach,
upoważnić inspektora do wydania w trakcie kontroli decyzji w przedmiocie oddania do użytku obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska,
- powiadomić inne organy administracji oraz organy kontrolne o powziętych podczas kontroli informacjach o naruszeniu warunków przestrzegania prawa, bądź podejrzeniach naruszania tych warunków będących w zakresie kompetencji tych organów.
W razie ujawnienia wykroczenia przeciwko środowisku, organ IOŚ może skierować wniosek o ukaranie do sądu grodzkiego. Na rozprawie organowi IOŚ przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego. Uprawnienia takie przysługują mu także w przypadku, gdy wniosek o ukaranie złożył inny uprawniony oskarżyciel.
W razie ujawnienia przestępstwa przeciwko środowisku na organie IOŚ ciąży obowiązek skierowania, do organu powołanego do ścigania przestępstw (prokuratora lub policji), zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz dołączenia dowodów dokumentujących podejrzenia. IOŚ ma obowiązek współdziałać w wykonywaniu czynności kontrolnych z Innymi organami kontroli, w tym z Inspekcją Sanitarną, organami administracji państwowej i rządowej, organami samorządu terytorialnego, organami obrony cywilnej oraz organizacjami społecznymi.
Pewne kompetencje kontrolne posiadają również organy administracji publicznej wymienione w art. 379 POŚ, tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta, starosta i marszałek województwa. Organy te sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym swoją właściwością. Organy te mogą upoważnić do wykonywania funkcji kontrolnych pracowników podległych im urzędów marszałkowskich, powiatowych, miejskich lub gminnych lub funkcjonariuszy straży gminnych.