Leszek Kędzierski - CZAS W DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ... 17
Z kolei dezinwestycje przedsiębiorstwa oznaczają sprzedaż składników majątku trwałego, np. maszyn, urządzeń, portfela akcji spółki akcyjnej, autorskich praw majątkowych. Jest to kategoria mająca dualny charakter. Z jednej strony jest ona odwrotna względem inwestycji uruchamianych przez dane przedsiębiorstwo. Natomiast z drugiej strony dla innego przedsiębiorstwa składniki dezinwestycji są przedmiotem inwestycji określonego rodzaju.
Czas jest nieodłącznie związany inwestycjami według rodzajów. Wydatkowanie kapitału finansowego na inwestycje (realizacja wydatków inwestycyjnych) i dokonywanie wydatków bieżących, a także generowanie wpływów przebiegają w czasie.
Pod pojęciem cyklu projektu inwestycji rzeczowych rozumie się okres rozpoczynający się w chwili uruchomienia przygotowania tych inwestycji (wymagającego wydatkowania określonej sumy kapitału finansowego) a zamykający się likwidacją projektu (zapewniającą dopływ kapitału finansowego - wpływ).
Cykl projektu inwestycji rzeczowych obejmuje trzy fazy:
• przedinwestycyjną,
• inwestycyjną,
• operacyjną30.
Z czasem (elementem niematerialnym) są powiązane dwa aspekty: przewidywanej jego długości, która winna stanowić bazę oceny rachunkowej (liczba lat cyklu projektu inwestycji rzeczowych); jego wyceny umożliwiającej porównywalność dokonywanych wydatków i osiąganych wpływów w różnych momentach. W tym wypadku znajdują zastosowanie techniki dyskontowania lub procentu składanego.
Cykl projektu może być dzielony na dwa podokresy: przygoto-wawczo-realizacyjny i eksploatacyjny31.
Można wyodrębnić dwa okresy eksploatacji środków trwałych: okres eksploatacji związany ze zużyciem ekonomicznym środ-
30 W. Behrens, P. M. Hawranek, Poradnik przygotowania przemysłowych studiów feasibility, UNIDO, Warszawa 1993, s. 11 i n.
31 J. Czamek, Ocena efektywności i jej elementy, (w:) J. Czarnek, K. Marcinek, M. Jaworek, A. Szóstek, Efektywność projektów inwestycyjnych, (red.) J. Czarnek, Wydawnictwo „Dom Organizatora", Toruń 2010, s. 49-52.