8399011156

,Wpływ wydzieleń fazy y na strukturę i właściwości ferromagnetycznych stopów z pamięcią kształtu Ni-Co-Mn-In”

IY.3. Rodzaje ferromagnetycznych stopów z pamięcią kształtu

Ferromagnetyczne stopy wykazujące efekt pamięci kształtu należą do grupy stopów opartych o fazy Heusler’a. Są one opisywane wzorem stechiometrycznym A₂BC. Na rysunku 8 pokazano układ okresowy pierwiastków zaznaczając pierwiastki, które zajmują odpowiednią pozycję (A, B lub C) w komórce elementarnej FSMA.

H				B	A		c			He
Li	Be						1 B | C | N 1	O	F	Ne
Na	Mg						Al Si (P	S	Cl	Ar
K	Ca	Sc	LIL	jy~p]	|Mn he|Co| NI Cu	Zn	Ga Gc As	Se	Br	Kr
Rb	Sr	Y	Tzr"	Nb] Mol	Tc |_Ru] Rh |pdj Ag	Cd	In Sn Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	La-	1! 1.IC1.				Tl Pb Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	Aci		Db Sg	Bh | Hs | Mt |uum| Uub	Uub	|uuq|	Uuhj		Uuo

Lantanowce

Aktynowce

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Po

Er

Tm

Vb

Lu

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

NI

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

Rys. 8. Układ okresowy pierwiastków wraz z zaznaczonymi pierwiastkami wchodzącymi w skład ferromagnetycznych stopów wykazujących pamięć kształtu typu A2BC.

Wyróżniamy trzy grupy ferromagnetycznych stopów z pamięcią kształtu:

•    na bazie niklu, do których należą:

o monokrystaliczny stop Ni-Mn-Ga,

o    stopy z dodatkiem galu: Ni-Fe-Ga, Ni-Mn-Ga-X (X = Fe, Co, Cu),

o    stopy bez dodatku galu: Ni-Mn-X, Ni-Co-Mn-X, gdzie: X = In, Sb, Sn, Al,

•    na bazie kobaltu, do których należą między innymi: o stopy Co-Ni-Al, Co-Ni-Ga i inne;

•    na bazie żelaza, do których zaliczamy: o dwuskładnikowe stopy Fe-Ni, Fe-Pt,

o czteroskładnikowe stopy Fe-Co-Ni-Ti.

W kolejnych rozdziałach niniejszej pracy zostaną omówione wszystkie wyżej wymienione grupy ferromagnetycznych stopów z pamięcią kształtu, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu składu chemicznego i pierwiastków stopowych na zakres temperatur przemiany martenzytycznej i magnetycznej, ich właściwości oraz zastosowania w przemyśle.

PRACA DOKTORSKA str. 16