8482349410

POETYKA POLSKIEJ POWIEŚCI KRYMINALNEJ

Prototyp	E. A. Poe: Morder	F. Dostojewski:
w ramach literatury „wysoko- artystycz- nej”	stwo na rue Morgue	Zbrodnia i kara
Klasyczni	A. Conan Doyle,	D. Hammett,
przedsta	S. S. van Dinę,	R. Chaindler,
wiciele	D. Sayers,	w pewnej mierze
	A. Christie i in.	G. Simenon i in.
Dominanta	powieśe-zagadka,	powieść-problem,
fabularna	punkt ciężkości —	punkt ciężkości —
	śledztwo	zbrodnia
Chronologia narracji	układ „odwrócony”	układ „naturalny”
Świat	racjonalny i wytłu-	niekoniecznie
przed	maczalny,	racjonalny
stawiony		(rola przypadku),
	jednoznaczny moral	dwuznaczny
	nie,	moralnie,
	„zamknięty”: w sensie przestrzennym („zamknięty pokój”, pensjonat na odludziu itd.), w sensie liczby poszlak i osób podejrzanych itp.	„otwarty”
Bohater-	detekty w-amator;	detektyw zawodowy
-detektyw		(policjant lub „detektyw prywatny”);
	jednoznaczny mo	dwuznaczny
	ralnie;	moralnie;
	zasada ratio;	zasada intuicji;
	kontemplacyjny bezruch	działanie

Spójrzmy na tabelę i spóbujmy — na razie wstępnie i gołosłownie — „przymierzyć” do niej typową polską powieść kryminalną. Reprezentuje ona najczęściej model powieści-zagadki, punkt ciężkości spoczywa w niej na śledztwie, mającym dać odpowiedź na pytanie o sprawcę zbrodni; a więc, wy-