ności, wywierający wpływ na poglądy, przekonania, postępowanie i ogólny rozwój techniki, słowem - na jej zachowanie [Cz. Kupisiewicz, 1995, s. 20]. Uczenie się jest zdeterminowane przez cel, treść i czynności; jest tego podmiotu własną czynnością, ma procesualny charakter; może przybierać różne formy (zabawa, praca, lektura itp.); wywołuje zmiany w zachowaniu się jednostki [Cz. Kupisiewicz, 2005, s. 20-21].
Uczenie się jako proces nabywania wiedzy, umiejętności i doświadczeń opiera się na poznaniu otaczającej rzeczywistości, którą uczeń poznaje dwojako: bezpośrednio - przez własny wysiłek, samodzielne rozwiązywanie problemów teoretycznych i praktycznych, oraz pośrednio, korzystając z nagromadzonej przez ludzkość wiedzy i doświadczenia. Poznawanie pośrednie dominuje w uczeniu się szkolnym, gdyż umożliwia uczniowi opanowanie w stosunkowo krótkim czasie podstaw wiedzy o świecie oraz tych sprawności, bez których niemożliwe byłoby efektywne poznawanie bezpośrednie [Cz. Kupisiewicz, 2005, s. 20]. Uczenie się to ma charakter intelektualny, dominuje w nim opanowywanie treści przez słowo drukowane i mówione.
Uogólniając, można przyjąć, iż uczenie się szkolne jest długotrwałym procesem, planowym, świadomym, zamierzonym, systematycznym i wielostronnym, wymagającym aktywności intelektualnej, emocjonalnej bądź praktycznej, którego siłą napędową są dostatecznie silne motywy, rezultatem zaś określone wiadomości, umiejętności i nawyki. Opiera się na bezpośrednim i pośrednim poznaniu i doświadczeniu, w którego toku powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają modyfikacji zachowania wcześniej nabyte. Wymaga aktywności jednostki i może przybierać różne formy (indywidualne, grupowe, zbiorowe). Efektem uczenia się są nie tylko nowe formy zachowania się i działania, zmiana dotychczasowych form zachowania się i działania, lecz także możliwości przyjęcia nowych form zachowania się i działania. W znaczeniu wąskim uczenie się to świadome, zamierzone nabywanie nowych wiadomości, umiejętności i nawyków.
Uczenie się ma miejsce tylko wówczas, kiedy uczący się podmiot jest aktywny intelektualnie, emocjonalnie bądź praktycznie. Aktywność osoby uczącej się polega na większej niż u innych częstości i intensywności w przyswajaniu wiadomości i umiejętności. W nowoczesnej dydaktyce kładzie się duży nacisk na indywidualny wysiłek uczniów, na potrzebę i umiejętność
15