8508892605

90 K. Probierz

(m.in. barwą, połyskiem, zwięzłością). Węgiel tworzy w przyrodzie różniący się stopniem uwęglenia tzw. szereg węglowy:

torf —> węgiel brunatny —* węgiel kamienny —*• antracyt —» grafit,

w którym obserwuje się wzrastającą zawartość pierwiastka węgla C i malejącą zawartość wodoru oraz tlenu.

Petrologia węgla podejmuje również badania łupków węglowych, węglistych, węgli sapropelowych (które można określić mianem pośrednich pomiędzy węglem a ropą naftową/ węglowodorami), liptobiolitów (np. spory, żywice, tkanka korkowa) oraz specjalnych odmian węgla.

Węgiel tworzy się w procesie torfienia, wskutek rozkładu i uwęglenia materiału węglotwórczego, który stanowią zasadniczo rośliny bagienno-lądowe. Proces torfienia zachodzi przy braku lub skąpym dostępie tlenu, a w jego wyniku w torfowisku tworzy się torf (rys. 1).

Rys. 1. Rekonstrukcja torfowiska karbońskiego - Muzeum Górnictwa Węglowego, Zabrze (po lewej) oraz przygotowanie do eksploatacji torfu we współczesnym torfowisku - Góra Svateho Sebastiana, Góry Kruszcowe na pograniczu CZ/D (po prawej)

Fig. 1. Reconstruction of carboniferous peat bog - Museum of Coal Mining, Zabrze (left side) and preparation to peat exploitation in a present peat bog - Mount Svaty Sebastian, Erzgebirge Mountain, on the boundary CZ/D (right side)

W przypadku gdy przy braku tlenu gniją rośliny wodne, bogate w białka i tłuszcze, tworzy się bogatszy w wodór produkt bituminizacji - sapropel. Te zjawiska różnicowania materiału węglotwórczego zachodzą w stadium biochemicznym, a ich główną przyczyną jest działalność mikroorganizmów, która powoduje powstanie z ligniny i celulozy kwasów humusowych oraz w dalszej kolejności ich żelifikacji.