8598055235

Zmiany rozwojowe w systemie wartości, cechach osobowości...    181

Podskala wartości estetycznych obejmuje elegancję, gustowność, harmonię, ład rzeczy, proporcjonalność kształtów, regularność rysów i uporządkowanie.

Podskala wartości prawdy wyróżnia inteligencję, logiczność, mądrość, obiektywność, otwarty umysł, rozumienie, szerokie horyzonty umysłowe, wiedzę. Podskala Wartości Moralnych zawiera takie pozycje jak: dobroć, honor, miłość bliźniego, pokój, pomaganie innym, prawdomówność, rzetelność, szczerość, uczciwość, uprzejmość i życzliwość.

Skala wartości świętych wskazuje na preferencje Boga, kraju, narodu, niepodległości, ojczyzny, państwa, patriotyzmu, wiary, zbawienia, życia wiecznego.

K. Ostrowska (1998,2002) jest autorką koncepcji strategii działania, jako nadrzędnego mechanizmu regulującego procesy motywacyjne. Zadaniem strategii działania jest obrona i rozwój wartości. Strategia działania ma zapewnić ochronę realizacji celu, który jednostka uważa za najważniejszy dla siebie, poprzez wzmacnianie i osłabianie motywacyjnej funkcji jednych wartości oraz procesów poznawczych, emocjonalnych i motorycznych, co daje szansę na uwypuklenie motywacyjnej funkcji innych wartości (za: Ostrowska, 1999, s. 98).

Autorka wyróżniła strategię atakującą, jako sposób działania w sytuacji zadaniowej (wyboru), dla którego charakterystyczne jest współdziałanie z czynnikami sytuacyjnymi w celu urzeczywistniania preferowanych wartości.

Postawa atakująca może mieć kierunek pozytywny lub negatywny. Określa go poziom strategii bezwzględności. Dla pozytywnego charakteru strategii atakującej charakterystyczne jest dążenie do tworzenia nowych jakości, innowacyjności, brak zachowań destrukcyjnych. Strategię atakującą o kierunku negatywnym cechują zachowania eksploratorskie lub destrukcyjne w relacji do czynników sytuacyjnych.

Strategia rezygnacyjna również występuje w dwóch postaciach w zależności od poziomu strategii bezwzględności. Rezygnacja pozytywna to podporządkowanie działania czynnikom sytuacyjnym, wycofanie „aktywności” wobec jednej wartości na korzyść innej bez utraty wiary we własne sity i możliwości. Natomiast rezygnacja negatywna wiąże się z uznaniem przewagi zewnętrznych czynników sytuacyjnych a w konsekwencji utratą wiary we własne możliwości. Doprowadza to do zablokowania innych wartości, jako czynników motywacyjnych,