8598055741

BIULETYN METODYCZNY nr 2 (33) I SEMESTR 2015/2016 19

przy zachowaniu zasadniczej myśli."² Skrócenie tekstu liczącego ok. 250 słów do wypowiedzi liczącej 40-60 słów wymaga od piszącego dokładnej lektury, zrozumienia oraz wyodrębnienia części składowych. Obowiązkowymi elementami każdego streszczenia są; określenie tematu (o czym mowa w tekście) oraz rematu ( co się mówi na dany temat). Pozostałe pytania mogą dotyczyć autora tekstu, jego odbiorców, metod badawczych przyjętych przez autora, intencji (celu) jego wypowiedzi oraz ogólnej idei bądź myśli przewodniej tekstu. Streszczenie warto ćwiczyć z uczniami już od pierwszej klasy szkoły ponadgimnazjalnej, nie ograniczając się tylko do zadań klasowych bądź sprawdzianów. Należałoby przy pomnieć uczniom zabiegi językowe, znane z wcześniejszych etapów edukacyjnych, o których możemy przeczytać w materiałach na stronie OKE.

Formą przekształcenia tekstu rzadziej spotykaną w praktyce szkolnej jest jego parafraza. W podstawie programowej wymieniona jest razem ze streszczeniem jako różne działania na cudzym tekście. Podczas pisania rozprawki uczeń może posłużyć się parafrazą dołączonego tekstu jako częścią argumentacji, należy jednak pamiętać, że musi być to uzasadnione logiką jego wywodu. Zadając uczniom fragmenty tekstów do parafrazowania, musimy pamiętać, iż tak twierdzi J. Bartmiński, parafraza tekstu polega na: „modyfikacjach, przeinaczeniach, swobodnym upraszczaniu jego treści przy zastosowaniu środków gramatycznych i leksykalnych, różnych od pierwowzoru, przy czym otrzymany tekst jest wyraźnie kojarzony z pierwowzorem. ”3

Kończąc rozważania, wypada pokreślić, iż podstawową umiejętnością, na którą powinniśmy zwrócić uwagę jest wyszukiwanie tezy oraz udowadnianie jej za pomocą argumentów. Dotyczy to zarówno ustnego jak pisemnego egzaminu maturalnego z języka polskiego.

Literatura:

Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2012.

Marek Krupa

nauczyciel języka polskiego w LO im. Noblistów Polskich w Rydułtowach doradca metodyczny języka polskiego

Tamże, s. 301. Tamże, s. 321.