8658358958

BIBLIOTEKI PUBLICZNE I ICH FINANSOWANIE 325

STAN UZUPEŁNIANIA ZBIORÓW ORAZ SKALA DODATKOWEGO DOFINANSOWANIA ZAKUPÓW NOWOŚCI

Ocena działalności bibliotek publicznych dokonywana przez czytelników formułowana jest najczęściej na podstawie jakości księgozbiorów, ze szczególnym uwzględnieniem stanu ich zaopatrzenia w nowości wydawnicze. Stąd każda analiza poziomu czytelnictwa uwzględnia przede wszystkim ocenę uzupełniania zbiorów i pozyskiwania nowości wydawniczych.

Zakup nowości do bibliotek zależy także od oferty iynku wydawniczego, a ten w ostatnich latach nic już nie przypomina okresu, kiedy biblioteki musiały ubiegać się o priorytet w zakupach. Lata 90. przyniosły ogromne zmiany w dostępie do nowości wydawniczych i radykalną poprawę oferty wydawniczej. Z danych GUS wynika, że dalej utrzymuje się wzrost liczby wydanych tytułów (w 1999 r. wydano 19197 tytułów, a w 2000 r. — 21 647 tytułów). Do charakterystycznych zjawisk należy utrzymujący się bardzo duży wzrost liczby pierwszych wydań. W 2000 r. stanowiły one aż 86,17% ogółu wydawnictw. Jeżeli chodzi o nakłady, to po ubiegłorocznym załamaniu (w 1999 r. wydano tylko 78 078 000 egz.) w 2000 r. nastąpiła poprawa, wydano ogółem 102 774 000 egz. (wzrost o ok. 24%). Pocieszające jest to, że znaczna poprawa nastąpiła w dziale wydawnictw naukowych (liczba ich zwiększyła się w 2000 r. do 6840, czyli o 344, a nakłady do 5 996 000 egz., tj. o 205 000 egz.).

Od kilku lat systematycznie zmniejsza się liczba wydawanych gazet. W 2000 r. wydawano 66 tytułów, czyli o 8 mniej niż w 1999 r. (i o połowę mniej niż w 1990 r.), a ich łączny nakład wyniósł 1151 min egzemplarzy, co stanowi spadek o 3,1% w stosunku do roku poprzedniego. Od kilku lat zwiększała się liczba wydawanych tytułów czasopism, jednak w 2000 r. zanotowano spadek o 0,9% w stosunku do roku poprzedniego przy jednoczesnym wzroście ich ogólnego nakładu o 1,7%⁶.

Interesujące są wyniki analizy dotyczącej podaży książki na naszym rynku i stanu zakupu nowości wydawniczych w bibliotekach publicznych. Z pewnością do pozytywnych zjawisk należą szeroka oferta na iynku wydawniczym i procentowa przewaga pierwszych wydań nad wznowieniami.

Ważnym punktem odniesienia dla analizy zakupu nowości wydawniczych dla bibliotek publicznych był 1999 r. Od tej daty cały ciężar wydatków na ten cel powinny ponosić samorządy, bo one stały się organizatorem wszystkich bibliotek publicznych.

RC WK — kwota należnej dotacji celowej wynikająca z udziału wydatków na kulturę województwa w wydatkach na kulturę w skali kraju.

Podstawą prawną przejęcia takiego algorytmu jest rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia zadań i trybu udzielania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji na te zadania i dotacji celowych na dofinansowanie bieżących zadań własnych związanych z prowadzeniem instytucji kultury przejętych w dn. 1.01.1999 r.

⁶ W 2000 r. wydano 5468 czasopism i gazet w łącznym nakładzie 1552.4 min egz.