cjach oferujących stypendia dla studentów i pracowników naukowych. Najlepszym źródłem informacji na ten temat jest jednak internet, z którego korzysta prawie 40% badanych. W Akademii Pedagogicznej 24,14% badanych podało, że informacje o studiach zagranicznych i programach edukacyjnych UE uzyskują od promotorów, nauczycieli prowadzących zajęcia dydaktyczne, w UJ tylko 3 osoby podały taką odpowiedź. Niewielu studentów AP wie, że w poszukiwaniu wiadomości o programach studiów i ECTS pomocny okazać się może Informator Wydziałowy, który Uczelnia wydala w roku akademickim 2001/2002. Nie poinformowano jednak studentów' o wprowadzeniu ECTS oraz zasadach funkcjonowania tego systemu, efektem czego byl brak zainteresowania informatorami. Studenci nadal nie wiedzą jak funkcjonuje system punktów kredytowych, na jakich zasadach są przyznawane i ile punktów otrzymują za poszczególne przedmioty.
Jednym z podstawowych wymogów, niezbędnych do podjęcia studiów w uczelni europejskiej, jest znajomość języków obcych. Biegła znajomość języka urzędowego kraju, w którym zamierza się studiować, jest warunkiem koniecznym do uzyskania stypendium (uczelnie we Francji, Hiszpanii, Włoszech). Większość uczelni europejskich respektuje znajomość języka angielskiego studentów' przyjezdnych -wiele kursów' prowadzonych jest w tym języku, jako języku wykładowym. W badanej grupie zdecydowana większość studentów- zaznaczała znajomość danego języka na poziomie podstawowym lub średnim, tylko nieliczni podkreślali znajomość na poziomie zaawansowanym. Część respondentów zna języki europejskie o mniejszym zasięgu: hiszpański, szwedzki i wioski na poziomie podstawowym. Znajomość języka, nawet na poziomie elementarnym, może okazać się pomocna, gdyby student zdecydował się na kształcenie np. w Szwecji (zajęcia dla studentów przyjezdnych odbywają się w języku angielskim). Opanowanie języków obcych jest nadal słabą stroną polskich studentów, co zapewne jest zwdązane z brakiem środków finansowych na indywidualne kursy językowe.
Przygotowanie studentów pedagogiki AP i UJ do podjęcia studiów w uczelniach europejskich jest nadal sprawą otwartą. Niestety, uczelnie nie zapewniają studentom możliwości nauki języka na wysokim poziomie, nie przygotowują wszystkich studen
tów do egzaminów państwowych. Brak odgórnie ustalonych wymogów zdawania egzaminów na poziomie zaawansowanym powoduje, że studenci nie wiążą nauki języka w ramach programu studiów-z możliwością uzyskania certyfikatu. Drugim problemem jest brak znajomości programów i fundacji oferujących stypendia na studia zagraniczne. Analiza wyników badań oraz rozmowy ze studentami obu uczelni pozwalają stwierdzić, że w środowisku studentów pedagogiki zainteresowanie studiami zagranicznymi jest raczej niewielkie. Badani studenci nie traktują możliwości wyjazdu na stypendium z programu SOCRATES-ERASMUS jako drogi do przyszłej kariery zawodowej lub naukowej.
WIEDZA STUDENTÓW PEDAGOGIKI
NA TEMAT EDUKACJI EUROPEJSKIEJ
Ponad połowa badanych wykazała się brakiem podstawowej wiedzy z zakresu „edukacji europejskiej”, co wskazuje na konieczność wprowadzenia do programu studiów- pedagogicznych odpowiedniego przedmiotu.
W porównaniu odpowiedzi na pytanie o edukację europejską, podane przez studentów pedagogiki AP i UJ, lepiej wypadają studenci Akademii Pedagogicznej. Prawidłowe definicje edukacji europejskiej podało trzy razy więcej studentów Akademii Pedagogicznej (25,87%) i jedynie 4 badanych z UJ (8,33%)- Lepsze wyniki studentów AP mogą wynikać z faktu, że przedmiot „edukacja europejska” jest w programie studiów (I rok pedagogiki - studia uzupełniające magisterskie), a przedmiot pedagogika porównawcza obejmuje elementy edukacji europejskiej (II rok pedagogiki specjalnej). Ponadto AP wprowadziła edukację europejską na specjalnościach: pedagogika społeczno-opiekuńcza, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkol-na, pedagogika przedszkolna z technologią informacyjną, pedagogika przedszkolna z terapią pedagogiczną oraz pedagogika rewalidacyjna. Czesław' Banach i Antoni Rajkiewicz2 postulują, aby szkoły i uczelnie przechodziły od nauczania konkretnych umiejętności na metanauczanie, czyli przygotowanie absolwentów do samokształcenia i uczenia się przez cale życie. Edukacja europejska, jako dziedzina interdyscyplinarna, z pew nością pozwoli na realizację tego celu.
Kolejną kwestią określającą poziom w-iedzy studentów pedagogiki na temat szeroko pojętej edukacji