8812711515

Ponieważ rzeczywiste odchyłki wymiarów nietolerowanych nie mogą być zbyt duże, wg postanowień zewnętrznych i wewnętrznych zapis ten może polegać na podaniu klas dokładności dla wymiarów nietolerowanych na rysunku wg PN-89/89/M-02102:

IT12 (12 klasa dokładności) - odchyłki dokładne,

IT14 (14 klasa dokładności) - odchyłki średniodokładne (zalecane),

IT16 (16 klasa dokładności) - odchyłki zgrubne,

IT17 (17 klasa dokładności) - odchyłki bardzo zgrubne.

Tabela 1. Odchyłki zaokrąglone wymiarów liniowych nietolerowanych w mm [81

Wymiar nominalny		Odchyłki wymiarów liniowych
		Zewnętrznych				Wewnętrznych				mieszanych		pośrednich
ponad	do	d	s	z	bz	(1	s	z	bz	(1	s	z	bz
0,5	3	-0.1	-0.2	-0.3	-0.3	+0,1	+0,2	+0,3	+0,3	±0.05	±0,1	±0.15	±0.15
3	6	-0.1	-0.2	-0.4	-1	+0,1	+0,2	+0.4	+1	±0.05	±0.1	±0.2	±0.5
6	30	-0,2	-0.4	-1	-2	+0,2	+0.4	+ 1	+2	±0,1	±0,2	±0.5	±1
30	120	-0.3	-0.6	-1,6	-3	+.3	+0,6	+ 1,6	+3	±0.15	±0.3	±0.8	±1,5
120	315	-0.4	-1	-2.4	-4	+0.4	+1	+2,4	+4	±0.2	±0.5	±1,2	±2
315	1000	-0.6	-1.6	-4	-6	+0,6	+1.6	+4	+6
1000	2000	-1	-2.4	-6	-10	+1	+2.4	+6	+10
2000	3150	-1.6	-4	-10	-16	+1,6	+4	+ 10	+16	±0,8	^12		±8

d - odchyłki dokładne.    s - odchyłki średniodokładne. z - odchyłki zgrubne,

bz - odchyłki bardzo zgrubne_

zewnętrzne

wewnętrzne    mieszane

pośrednie

T_nn

Rys. 2. Przykłady położenia wymiarów liniowych zewnętrznych, wewnętrznych i mieszanych Pasowania.

Pasowanie - połączenie dwóch elementów, z których jeden obejmuje drugi. Dotyczy zwykle wałka i otworu, a także stożka i otworu stożkowego. W budowie maszyn wymagane pasowanie realizuje się poprzez odpowiedni dobór tolerancji wałków i otworów. Pasowanie oznacza się podając tolerancję otworu i wałka np. H7/e8. W budowie maszyn używa się następujących rodzajów pasowań:

Pasowanie luźne - istnieje w nim zawsze luz pomiędzy wałkiem a otworem. Wałek może poruszać się wzdłużnie lub obracać w otworze. Pasowanie te stosuje się w połączeniach „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8