B. Śliwcrski (red. nauk.). Teoretyczne podstawy edukacji alternatywnej, Kraków 2009 ISBN: 978-83-7850-234-0, ©by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009.
10 Wprowadzenie szy zarazem nerwowa próba ukrycia własnej niemocy, staje się najczęściej pobudką do poszukiwania - bo przecież nie tworzenia - jakiejś naiwnej alternatywy. W grę wchodzi przede wszystkim to, by nie dzieciom, ale wychowawcy został zagwarantowany pewien psychiczny, a nawet ekonomiczny1 komfort. Tu nonszalancja, snobizm, serwilizm wobec władz oświatowych lub powierzchowność ofert edukacyjnych graniczy z patologią, brakiem wyobraźni co do możliwych skutków wprowadzanych zmian.
Uznanie pluralizmu ofert na scenie edukacyjnej nie oznacza bynajmniej, że wszystkie alternatywne propozycje mają równą wartość. Tak jest w przypadku pojawiających się w naszym kraju z coraz większą częstotliwością szkół niepublicznych, wśród których niejedna wykorzystała koniunkturę na negację, stresogenność, pustkę czyjałowość szkolnictwa publicznego, nie w każdym przypadku oferując jednak w zamian coś wartościowego, oryginalnego. Już pierwsze miesiące pracy nauczycieli tych szkół z dziećmi rozmywają lub wyostrzają wartości i rozwiązania, które miały nie tylko stać się wyróżnikiem tych szkół na tle całego systemu oświatowego, lecz także potwierdzić zasadność istnienia „nowej fali”, zwalczającej dotychczasowe, klasyczne kanony bezwładu edukacyjnego. Fakt zamykania już niektórych z nich świadczy o pierwszych rozczarowaniach czy wpęcz rozpoznaniu paroksyzmów prymitywizmu ubranego w „szaty” alternatvw(^U. Wyostrza zarazem czujność podstawowych klientów edukacji szkolne^dezę^£$ i rodziców) na wysoki poziom awangardy edukacyjnej wśród tycł^5&^j^6zcze się ostały.
Edukacja alternatywna iesKvjWigj5em ponadnarodowym, występującym we wszystkich niemal krajach demokratycznym lub go budujących. Warun
kiem jej pojawienia się jest bowiem dopuszczalność w świetle norm obowiązującego w danym kraju prawa do pluralizmu i tolerancji oraz programowa otwartość społeczeństwa na „odmienność”, antyfunjdamentalizm, elastyczność i spontaniczność działania. Dzięki temu staje się ona trwałą, dopełniającą częścią kultury współczesnej.
Wiele alternatywnych praktyk, dawniej szokujących i uznawanych za dziwactwa, po prostu się upowszechniło. Wiele problemów dostrzegalnych przez nielicznych stało się oczywistością dla ogółu2.
W literaturze pedagogicznej poświęconej systemom szkolnym i wychowawczym różnych krajów świata spotykamy się z jednej strony z próbą wyraźnego rozgraniczenia alternatyw edukacyjnych, z drugiej zaś z zachodzeniem na siebie ich zakresów znaczeniowych, a więc brakiem wzajemnego się ich wykluczania.
Częstym powodem angażowania się wielu nauczycieli szkół publicznych w pracę w szkole niepublicznej jest chęć poprawienia samym sobie sytuacji materialnej i psychicznego komfortu pracy (mniej uczniów w klasie, wyższa pensja, łatwy kontakt z rodzicami itp.).
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, red. A. Kło-skowska, Wiedza o Kulturze, Wrocław 1991, s. 75.