8857685862

Rozdział 1

Ryzyko operacyjne 1.1. Definicja ryzyka operacyjnego

Definicja ryzyka operacyjnego ewoluowała znacząco na przestrzeni ostatnich 12 lat. Od lat 50-tych zaczęto zauważać potrzebę kontrolowania rzadkich, ale katastrofalnych w skutkach wypadków. Termin „ryzyko operacyjne” został prawdopodobnie wspomniany po raz pierwszy po niechlubnym przypadku bankructwa banku Barringsa w 1995 roku. Jeden z maklerów - Nick Leeson, poprzez prowadzenie nielegalnych transakcji naraził bank na stratę 1.3 miliarda dolarów. To wydarzenie pokazało, że istnieją wcześniej ignorowane rodzaje ryzyka, które mogą w znaczący sposób odbić się na rynku finansowym. Ponieważ przypadki takie jak bank Barringsa nie mogły być zaklasyfikowane jako ryzyko kredytowe, ani rynkowe powstał termin ryzyka operacyjnego. Obecnie banki estymują, że ryzyko, które ponoszą dzieli się na ryzyko kredytowe (50%), ryzyko rynkowe i płynności (15%) oraz ryzyko operacyjne (35%) [7].

Formalnie definicja ryzyka operacyjnego została wprowadzona przez Ba-zylejski Komitet Nadzoru Bankowego, który opracował zespół najlepszych praktyk rynkowych w zakresie zarządzania ryzykiem finansowym w sektorze bankowym, bezpieczeństwa oraz poziomu kapitału koniecznego do utrzymywania przez banki. Pierwsza wersja dokumentu opublikowana w 1988 roku zwana jest Umową Kapitałową. Jej rozbudowana i uaktualniona wersja znana jest pod nazwą Basel II / Nowa Umowa Kapitałowa (NUK) [19]. Według NUK ryzyko operacyjne to ryzyko strat spowodowanych niewłaściwymi lub zawodnymi procesami wewnętrznymi, błędem ludzkim lub czynnikami natury zewnętrznej.

1.2. Historyczne straty operacyjne

Analizując bazy danych strat operacyjnych możemy zauważyć występowanie przypadków o niskiej frekwencji, przy jednoczesnych ekstremalnych możliwych wartościach zaistniałej szkody. Poniżej przedstawiono kilka przykładów ekstemalnie dużych strat operacyjnych [6, 22]:

1. Orange Country

W 1994 roku wzrost stóp procentowych spowodował bankructwo Orange Country, które straciło 1.7 miliarda dolarów. Było to wynikiem działania zarządcy finansowego, Boba Citrona, który zainwestował rezerwowe zasoby finansowe powiatu w instrumenty pochodne ściśle związane ze stopami procentowymi.