108
Nie ulega zaś wątpliwości, iż nic nie twoizy tak silnego węzła jak wspólność niedoli, wspólność cierpień i trosk, bólów i udręczeń.
Rzekomą solidarność ludności żydowskiej wyzyskują nasi antysemici — tworzą solidarność bierną — solidarną odpowiedzialność za grzechy niepopelnione, czy też za czyny jednostek.
Uczyni coś indy widy um wyznania moj-żeszowego, a zwracają się oskarżenia pod adresem całej ludności żydowskiej — odpowiadają żydzi kraju, państwa, a nawet świata.
W tern znaczeniu tworzy się w rzeczywistości, kosmopolityczną bierną solidarność.
Na tym też punkcie z żydów w rzeczywistości uczyniono kosmopolitów.
Akcya polityczna podjęta w pewnem społeczeństwie przez jednostki, przypadkowo wyznania mojżeszowego wywołuje ataki pod adresem wszystkich żydów w kraju.
Nie wiem, jak też sobie antysemici przedstawiają konstrukcyę mas żydowskich ? Czy masa żydowska to jedno ciało, żywione jednym duchem, jedną dążnością, wspólną myślą przewodnią — nastrojoną na jedną nutę i modlę?
Gdyby tak było w rzeczywistości, gdyby w tych masach nie było żadnego rozróżnicz-kowania społecznego czy też politycznego, wówczas trzebaby przyznać najzupełniejszą racyę żydowskim separatystom.
Indywidualne pojęcia, jakie spotykamy wśród ludności żydowskiej, są najlepszym dowodem braku owej urojonej solidarności w czynnem znaczeniu, tern mniej zaś żydzi życzyć sobie mogą biernej odpowiedzialności za cudze grzechy i win)'.