Szkoła alternatywna - definicje, rodzaje, ocena, perspektywy rozwoju ♦
(Street academies), „otwarte klasy” (open classrooms), „szkoły bez ścian” (schools without walls) itp. Wtedy też alternatywnie zaczęto traktować głównie strukturę oraz formy organizacyjne zinstytucjonalizowanego nauczania zarówno w szkolnictwie prywatnym, jak i - nieco później — publicznym1.
Definicje szkoły alternatywnej można spotkać również w najnowszych słownikach i encyklopediach pedagogicznych typu e-Book oraz znaleźć w Internecie. Jedna z tych definicji głosi, że
Szkoła alternatywna jest placówką oświatową dla tych dzieci i dorosłych, których potrzeby edukacyjne, zdrowotne i behawioralne nie są w zadowalający sposób zaspokajane przez szkołę tradycyjną2.
Inna z kolei, dotycząca jednak szkolnictwa alternatywnego, a nie samej tylko szkoły, podkreśla, że
[...] szkolnictwo to definiuje się na ogół jako nietradycyjne w stosunku do konwencjonalnego, faworyzowane i dobrowolnie wybierane przez uczniów, ich rodziców i nauczycieli jako bardziej otwarte na zainteresowania i potrzeby poznawcze dzieci i młodzieży oraz efektywne3.
Jeszcze inna spośród najnowszych definicji szkoły alternatywnej, eksponowana tym razem w Internecie, wskazuje, że podstawowymi cechami tej szkoły są: dobrowolność wyboru przez zainteresowane nią osoby, niewielkie rozmiary samej placówki i mała liczba uczniów w klasach, nauczyciele o bardzo wysokich kwalifikacjach ogólnych i pedagogicznych, szeroka oferta programowa, uwzględniająca zainteresowania oraz potrzeby poznawcze uczniów, przyjazne dla dzieci i młodzieży otoczenie i warunki pracy (safe learning environment) oraz troska o rozwój fizyczny uczniów4. W 2000 roku czytamy w tym haśle, że do różnego rodzaju szkół alternatywnych uczęszczało w USA ponad 15% ogółu uczniów szkół publicznych.
I jeszcze na zakończenie tego przeglądu różnych definicji szkoły alternatywnej określenie zaczerpnięte z WIEM 2007:
Szkoła alternatywna jest współczesnym modelem szkoły opartym na odmiennym od tradycyjnego systemie kształcenia i wychowania. Model ten powstał w wyniku krytyki konwencjonalnych metod edukacyjnych (wydłużone mnożenie wykładanych przedmiotów, autorytaryzm nauczycieli, błędy metodyczne itp.). W szkole alternatywnej uczniowie utrzymują szerokie kontakty z różnymi środowiskami
Por. tamże, s. 257.
Childrens Health Encyclopedia, Detroit 2005, e-Book.
World Education Encyclopedia, Detroit 2005, e-Book.
Wikipedia. The Free Encyclopedia, 2005.