6
nych na wiele sposobów: problemów, które mamy rozwiązać, problemów utrudniających osiągnięcie wyznaczonych celów, problemów we wprowadzaniu określonych działań. Jeśli zostanie identyfikowany problem, możemy zmienić swój dotychczasowy sposób postępowania, np. zmienić sposób zarządzania, ograniczyć zasięg działań, zmienić zakładane rezultaty lub grupę, do której są skierowane działania. W tym sensie badania są analizą doświadczeń, na podstawie których można wprowadzić zmiany lub kontynuować swoje postępowanie z pewnością, że jest to dobrze wybrany kierunek.
Potraktuj badanie jako refleksję nad tym, co robisz i co chcesz zmienić Tak więc badania w pomocy społecznej mają służyć poznawaniu wszystkich obszarów z nią związanych oraz wykorzystywaniu tej wiedzy do ulepszania działań podejmowanych przez pracowników instytucji pomocy społecznej. Za pomocą badań można odkrywać związki pomiędzy różnymi, pozornie niezwiązanymi zjawiskami, a także sprawdzać, jakie skutki przynoszą wprowadzane zmiany. W praktyce oznacza to, że można zbadać zarówno czy zmieni się liczba świadczeniobiorców po podwyższeniu kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej, jak również, jakie skutki przynosi stosowany od lat program profilaktyki uzależnień w naszej gminie.
Głównym celem publikacji jest przybliżenie badań społecznych jako wykonalnych, użytecznych oraz pomocnych w codziennej pracy pracowników różnych instytucji pomocy społecznej. Podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla praktyków pomocy społecznej, którzy są zainteresowani przeprowadzeniem badania szczególnie na użytek własny bądź społeczności lokalnej, a zapomnieli już czego nauczyli się na studiach o metodologii badań, bądź wiedza ta okazała się nieprzydatna w ich szczególnej pracy. W podręczniku krok po kroku pokazuję jak przygotować takie badanie, zrealizować je w sposób poprawny metodologicznie oraz co zrobić z wynikami. Przedstawiam również różne możliwości pozyskiwania danych, np. narzędzie Ocena Zasobów Pomocy Społecznej, które ma ułatwić gromadzenie i przetwarzanie danych o różnych obszarach pomocy społecznej. Aby ułatwić myślenie o badaniu będę posługiwała się przykładami z praktyki pomocy społecznej, z którymi większość czytelników spotyka się na co dzień. Natomiast tych, którzy są zainteresowani teoretycznymi podstawami metodologii badawczej, równymi teoriami w podejściu naukowym odsyłam do podręczników i publikacji poświęconych metodologii badań społecznych.
Podręcznik po kolei wprowadza w tematykę badań w pomocy społecznej - na początku przedstawiam przykłady i wyjaśniam sens robienia badań, następnie przypominam podstawowe pojęcia związane z badaniami z odniesieniem do pomocy społecznej, a w kolejnych rozdziałach pokazuję ja krok po kroku przejść przez cały proces badawczy od pomysłu na badanie do raportu z badań. Na końcu podaję wskazówki, jakie elementy powinno zawierać zapytanie ofertowe, jeśli chcemy zlecić badanie na zewnątrz, a także przykłady badań, które można uznać za wzorcowe.