9524124246

Budowa i funkcjonowanie narządu głosu

w niej zawarte zostaje wypchnięte na zewnątrz. W procesie oddychania bierze udział wiele grup mięśniowych. Wśród nich znajdują się mięśnie, których zasadnicza funkcja związana jest z czynnością oddychania oraz mięsnie pełniące pomocniczą rolę w tym procesie. Do mięśni oddechowych zaliczamy: przeponę (diafragma), mięśnie międzyżebrowe, mięśnie tłoczni brzusznej oraz mięśnie pomocnicze i dodatkowe. Ze względu na rodzaj aktywności mięśni oddechowych wyróżniamy cztery podstawowe typy oddychania: szczytowy, piersiowy, brzuszny, żebrowo-brzuszny. Typ oddychania szczytowego charakteryzuje się dominacją górnych mięśni żebrowych i mięsni mostka przy widocznym niedostatku aktywności mięśni dolnożebrowych i przepony. Ten typ oddychania warunkuje płytki, nieprawidłowy dla procesu fonacji oddech. Typ oddychania piersiowego angażuje głównie mięsnie dolnożebrowe. Jest to typ oddychania, który zwykle dominuje u kobiet. W oddychaniu brzusznym zwanym także przeponowym obserwujemy głównie pracę przepony. Klatka piersiowa powiększa swoje rozmiary' na skutek zmiany położenia przepony. W czasie wdechu diafragma spłaszcza się i obniża. Gdy mięśnie powłok brzusznych kurczą się, przepona podlega rozluźnieniu i uwypukla się w górę. Dochodzi wówczas do wydechu. Kolejnym typem oddychania jest typ całościowy to znaczy żebrowo-brzuszny. Sądzi się, iż jest to najkorzystniejszy typ oddychania dla procesu fonacji. Umożliwia on najlepsze rozwiązanie poprzez maksymalne powiększenie rozmiarów klatki piersiowej. Systematyczne wykonywanie ćwiczeń oddechowych może przyczynić się do zwiększenia pojemności płuc, wzmocnienia mięśni uczestniczących w oddychaniu. Ćwiczenia oddechowe uczą również ekonomicznego zużywania powietrza i właściwego dozowania go w czasie fonacji.

1.2. Budowa i funkcjonowanie aparatu fonacyjnego

Fonacja (z greckiego dźwięk, glos) oznacza predyspozycje do wytwarzania głosu i do posługiwania się nim. Za L. Kaczmarkiem fonacja to wydawanie głosu przez człowieka W fonetyce rozróżnia się następujące rodzaje fizjologicznej fonacji: dźwięczna - wibracyjna, bezdźwięczna, mormoracyjna, charcząca, blokowana, szept. Fonacja dźwięczna decyduje o charakterze quasi periodycznym drgań więzadeł głosowych na całej ich długości. Natomiast podczas fonacji bezdźwięcznej cała głośnia jest szeroko otwarta (A. Pruszewicz 1992).

Strona 9