Ciąża tydzień po tygodniu Przyjmowanie leków w czasie ciąży Podatność płodu na uszkodzenie Wrażliwość płodu na działanie leków przyjmowanych przez matkę zmienia się zależnie od zaawansowania ciąży. Jest oczywiste, że nigdy nie będziemy dysponować pełnymi danymi pochodzącymi z badań wśród ludzi, nie możnabowiem przeprowadzić takich badań w warunkach kontrolowanych, jednak pewnych informacji pomocniczych mogą dostarczyć badania na zwierzętach. W okresie preimplantacyjnym i presomitowym, trwających u człowieka od dnia 0 do 18 dnia po zapłodnieniu, środki farmakologiczne działają na zasadzie "wszystko - albo - nic". Dochodzi do zakończenia ciąży tj. poronienia lub trwa ona bez przeszkód. W okresie pózniejszym czyli organogenezy, między 19 a 80 dniem, dochodzi do uszkodzenia tych tkanek lub narządów, które rozwijają się najszybciej. Uwagi farmakologiczne odnoszące się do ciąży 1. Ciąża może zmieniać wchłanianie leków podawanych doustnie. Ciężarna cierpiąca na niepowściągliwe wymioty usuwa lek z żołądka, natomiast zwolniona perystaltyka jelit może nasilić ekspozycję i wchłanianie wskutek wydłużenia czasu przechodzenia przez przewód pokarmowy. 2. Ciąża może modyfikować dystrybucję leków w następstwie zmian objętości śród- i pozanaczyniowej. 3. Ciąża zmienia interakcje lek-receptor z powodu pojawienia się i wzrastania nowych populacji receptorów lekowych w łożysku i w ciele płodu. 4. Ciąża niejednokrotnie zmienia usuwanie leku wskutek zwiększenia nerkowego przepływu osocza, albo zwalnia proces usuwania leku w związku z jego magazynowaniem w dodatkowej tkance tłuszczowej. 5. Na ogół ciąża nie wpływa na biotransformację leków, ich interakcje ani farmakokinetykę. Trzeba podkreślić, że tkanka łożyska zapewnia słabą ochronę płodu, mimo że jest wyposażona w enzymy metabolizujące leki niemal w takim stopniu, jak wątroba matki. Właściwie "bariera łożyskowa" nie istnieje, z wyjątkiem przeszkody dla przenikania dużych cząsteczek białkowych. Płód nie dysponuje w pełnym zakresie możliwością metabolizowania środków farmakologicznych, których odtruwanie i usuwanie odbywa się tylko dzięki kontaktowi z krążeniem matczynym. Odnosi się to szczególnie do okresu bezpośrednio przed terminem porodu. Pomimo, że w odniesieniu do niewielkiej liczby stosowanych dziś leków (dopuszczonych do obrotu) znane jest ryzyko związane z ich toksycznym działaniem na zarodek lub płód należy zrezygnować z każdej niepotrzebnej interwencji farmakologicznej w czasie ciąży. Lekarz prowadzący ciążę stanowi najważniejsze zródło informacji o lekach i tylko on powinien decydować o ich ewentualnym stosowaniu. Poniżej wyłącznie dla celów poglądowo-informacyjnych, przedstawiono podział (zalecany lekarzom w USA (FDA) leków w kontekście ich stosowania w ciąży. FDA OPUBLIKOWAAA PIĆ "KATEGORII ODNOSZCYCH SI DO PODAWANIA LEKÓW KOBIETOM CIŻARNYM". Można je w skrócie przedstawić w sposób następujący: A. Badania z grupą kontrolną nie wskazują na zagrożenie. Oznacza to, ze odpowiednio wykonane i sprawdzone w grupie kontrolnej badania przeprowadzone u ciężarnych kobiet nie ujawniły zagrożenia dla płodu. B. Brak dowodów, by lek stanowił zagrożenie dla płodu ludzkiego. Znaczy to, iż w badaniach na zwierzętach stwierdzono zagrożenie, lecz nie znalazło to potwierdzenia u ludzi, albo - jeśli nie przeprowadzono odpowiednich badań wśród ludzi - wyniki badań doświadczalnych są negatywne. C. Nie można wykluczyć ryzyka. Nie wykonano badań u ludzi, a badania eksperymentalne wykazały zagrożenie dla płodu, albo również nie zostały przeprowadzone. Potencjalne korzyści zastosowania danego leku mogąjednak usprawiedliwiać podjęcie takiego ryzyka. http://www.tydzien.ciazy.ebrzuszek.pl Kreator PDF Utworzono 29 March, 2009, 21:17 Ciąża tydzień po tygodniu D. Dowody istnienia zagrożenia. Dane uzyskane w trakcie badań wdrożeniowych oraz raporty zbierane po dopuszczeniu leku do obrotu, dowodzą zagrożenia dla płodu. Również w takiej sytuacji potencjalne korzyści mogą przeważać nadpotencjalnym ryzykiem. Leki należące do kategorii A. o chlorek, cytrynian i glukonian potasu o preparaty tarczycy: lewotyroksyna, liotyronina, tyreoglobulina i wyciąg tarczycy o witaminy w dawkach nie przekraczających zalecanej dawki dziennej Leki należące do kategorii B. leki przeciwhistaminowe o chlorfeniramina, cymetydyna, cyproheptadyna, dimenhydrynian, meklizyna, ranitydyna leki stosowane w zakażeniach o przeciwgrzybicze: amtbterycyna B, klotrimazol, mikonazol, nystatyna o cefalosporyny (sprawdzić dane dotyczące konkretnego leku) o penicyliny (sprawdzić dane dotyczące konkretnego leku) o inne antybiotyki: klindainycyna, erytromycyna, polimyksyna B, spektynomycyna o leki przeciwgruzlicze: etambutol o sulfonamidy: sulfasalazyna (B/D), sulfonamidy (B/D) o leki przeciwrzęsistkowe: metronidazol o leki przeciw zakażeniom pęcherza moczowego: nitrofurantoina leki działające na układ wegetatywny o parasympatykolityki (antycholinergiczne): glikopirolan o sympatykomimetyki (adrenergiczne): rytodryna, terbutalina o sympatykolityki: acebutolol, metoprolol, pindolol leki wzmagające krzepliwość i antykoagulanty o trombolityki: urokinaza leki krążeniowe . acebutolol, pindolol leki działające na ośrodkowy układ nerwowy . acetaminofen, butorfanol (B/D), fentanyl (B/D), hydromorfon (B/D), ibuprofen, indometacyna (B/D), siarczan magnezu, maprotylina, meperydyna (B/D), metadon (B/D), morfina (B/D), nalbufina (B/D), nalokson, naproksen, oksykodon (B/D), oksymorfon (B/D), pentazocyna (B/D), sulindak (B/D) środki stosowane w diagnostyce o indygokarmin http://www.tydzien.ciazy.ebrzuszek.pl Kreator PDF Utworzono 29 March, 2009, 21:17 Ciąża tydzień po tygodniu leki moczopędne o amilorid leki przeciwbiegunkowe o loperamid, nalewka makowcowo-piołunowa leki działajcie na przewód pokarmowy o dimenhydrynian, meklizyna preparaty hormonalne o nadnerczowe: prednizolon, prednizon o środki przeciwcukrzycowe: insulina o przysadkowe: desmopresyna, wazopresyna o tarczycowe: kalcytonina inne leki' fenazopirydyna, probenecyd Leki należące do kategorii C. aminofilina aspiryna betametazon chloramtenikol chlorpromazyna deksametazon dekstroamfetamina difenhydramina disulfiram dokusan wapnia, potasu lub sodu efedryna guafenezyna heparyna izoniazyd kodeina (D, jeśli stosowana długotrwal lub w ciąży donoszonej) metylodopa prochlorperazyna propoksyfen (D, jeśli stosowany długotrwale) pseudoefedryna http://www.tydzien.ciazy.ebrzuszek.pl Kreator PDF Utworzono 29 March, 2009, 21:17 Ciąża tydzień po tygodniu ryfampicyna teofilina fenylefryna trimetoprim furosemid wocizian chloralu Leki należące do kategorii D. azatiopryna kumaryna (pochodne) chinina kortyzon chlorambucii lit chlordiazepoksyd medroksyprogesteron chlorpropamid meprobamat cyklofosfamid metotreksat etanol (X, jeśli w dużych ilościach pentobarbital lub w sposób ciągły) rezerpina tenobarbital streptomycyna fenytoina tetracyklina kanamycyna tolbutamid http://www.tydzien.ciazy.ebrzuszek.pl Kreator PDF Utworzono 29 March, 2009, 21:17