Klasyczna filozofia niemiecka 2


Klasyczna filozofia niemiecka:
Kant, Fichte, Hegel
Wykład II: Filozofia Kanta
Dane kontaktowe: wnswp@ug.gda.pl
Na czym polega Kantowski  przewrót
kopernikański ?
}ð Genetyczne ujÄ™cie zagadnienia zródeÅ‚ poznania: SkÄ…d
pochodzi wiedza?
}ð Racjonalizm genetyczny (natywizm)  caÅ‚a wiedza opiera siÄ™ na
rozumie; wiedza jest wrodzona.
}ð Empiryzm genetyczny  caÅ‚a wiedza pochodzi z doÅ›wiadczenia.
}ð Stosunek Kanta do obu stanowisk:
}ð Oprócz wiedzy apriorycznej, czÅ‚owiek może nabywać wiedzÄ™
syntetyczną, która wykracza poza analizę pojęć.
}ð Możliwe jest przezwyciężenie sceptycyzmu
}ð Problem: gdzie zatem można usytuować filozofiÄ™ Kanta?
2 Klasyczna filozofia niemiecka
Tezy o  przewrocie kopernikańskim :
}ð PrzedsiÄ™wziÄ™cie Kanta dotyczy filozoficznego problemu
wiedzy.
}ð Przedkantowkie stawianie problemu wiedzy:
}ð Oddzielenie poznania i bytu (rzeczywistoÅ›ci) oraz podkreÅ›lenie ich
radykalnej odrębności .
}ð UjÄ™cia poznania jako medium dotarcia do bytu; wymaganie adekwacji
poznania.
}ð Wiedza-o-przedmiocie  odzwierciedlenie rzeczywistoÅ›ci.
}ð Problem dualizmu obu elementów: Na czym ma polegać adekwacja? W
jakiej relacji pozostajÄ… oba elementy? Co jest pierwotne?
}ð Poszukiwanie fundamentu obu elementów wiedzy (powszechnego
obowiązywania i ważności przedmiotowej): Bóg, Natura, Harmonia.
}ð Konsekwencja: autonomizacja problemu wiedzy i jej radykalne
oddzielenie od bytu  matematyzacja bytu i metafizyki.
3 Klasyczna filozofia niemiecka
Status questionis Kanta:
Problemy z tradycyjnym Sformułowanie głównego problemu
problemem wiedzy:  Krytyki czystego rozumu :
Niemożliwość objęcia obu
Spełnienie obu
elementów
warunków wiedzy:
powszechności i
ważności
Wyjście poza
Przekonanie o
Niezrozumienie pytania: czym
strukturÄ™ pola
prawdziwości
klasycznej  teorii
jest wiedza?
wiedzy
poznania
Jak możliwe
Niemożliwość adekwatnego
sÄ… sÄ…dy
postawienia problemu wiedzy
syntetyczne
apriori?
Problem ograniczenia
strukturalnego
4 Klasyczna filozofia niemiecka
Podział sądów:
Apriori  przed doświadczeniem (pewne)
S jest P
Aposteriori  po doświadczeniu (niepewne)
SÄ…d syntetyczny
SÄ…dy syntetyczne
SÄ…dy analityczne
Podmiot Orzeczenie
S P
SÄ…dy
X doświad-
czeniowe
SÄ…d analityczny
Podmiot
Analiza
?
pojęć
Orzeczenie
5 Klasyczna filozofia niemiecka
Aposteriori
Apriori
Metodologiczne ujęcie zagadnienia
zródeł poznania:
Radykalny Racjonalizm Empiryzm Empiryzm
racjonalizm umiarkowany umiarkowany radykalny
" Wyłącznie " Sądy " Sądy " Wyłącznie
sÄ…dy syntetyczne aprioryczne sÄ…dy
aprioryczne apriori syntetyczne
" SÄ…dy
" SÄ…dy syntetyczne
syntetyczne
Czy to wyczerpuje możliwość ujęcia  przewrotu kopernikańskiego Kanta?
6 Klasyczna filozofia niemiecka
Zagadnienie granic poznania:
}ð Zagadnienie immanentnych granic poznania:
}ð Czy można poznać coÅ› poza wÅ‚asnÄ… myÅ›lÄ…?
}ð Zagadnienie transcendentalnych granic poznania:
}ð Czy można poznać  rzecz samÄ… w sobie ?
Wniosek:
 przewrót
Immanentny Transcendentalny
kopernikański
oznacza
Nie można Nie można
poznać nic dotrzeć do
przeniesienie
poza myślą  rzeczy
rozważań z
Realizm   tak
Idealizm   nie poziomu
epistemicznego
Można Można
na epistemologiczny:
poznać coś dotrzeć do
poza myślą  rzeczy
Pytanie o  Jak
wiedzy.
7 Klasyczna filozofia niemiecka
Realizm Idealizm
Zakreślenie pola problemowego:
}ð Metafizyka jest naturalnÄ… skÅ‚onnoÅ›ciÄ…
człowieka.
}ð Przedmioty metafizyki wg Kanta: Bóg,
wolność nieśmiertelność. Jak możliwa
jest metafizyka jako nauka?
Metafizyka
}ð  Krytyka czystego rozumu jako
Idealizm
propedeutyka rozumu, określająca zasady
rozumu i ich prawomocne użycie.
}ð Filozofia transcendentalna  caÅ‚y system
A priori  Krytyka
zasad czystego rozumu.
}ð  Transcendentalnym nazywam
wszelkie poznania, które zajmuje się w
Filozofia
transcenden-
ogóle nie tyle przedmiotami, ile naszym
talna
sposobem poznawania przedmiotów, o ile
sposób ten ma być a priori możliwy
(KCR, B 25).
8 Klasyczna filozofia niemiecka
Ku jakiemu idealizmowi?
}ð  Skandal rozumu  dogmatyzm
idealizmu tradycyjnego.
}ð  Intelekt nie czerpie swych praw (a
priori) z przyrody, lecz je przyrodzie
A priori
dyktuje (Prolegomena, s. 107).
}ð Odpowiedniość pomiÄ™dzy formami
poznania a rzeczywistością.
}ð Relacyjność obiektywnoÅ›ci i
subiektywności.
Potoczne Czyste
}ð PomiÄ™dzy fenomenami i noumenami.
}ð Argument Peirce a o konsekwencjach
praktycznych.
}ð Konsekwencja: rozszerzenie pola
Ścisła
Koniczność
problemowego filozofii
ogólność
transcendentalnej.
9 Klasyczna filozofia niemiecka
Rozszerzanie pola problemowego:
Co mogÄ™ Co powinienem Czego mogÄ™ siÄ™
wiedzieć? czynić? spodziewać?
}ð PrzedsiÄ™wziÄ™cie Kanta nie ogranicza siÄ™ do analityki
poznania.
}ð Analityka poznania tworzy obraz zdeterminowanego
podmiotu.
}ð Sam rozum posiada istotowo antynomiczny charakter:
antynomie rozumu.
10 Klasyczna filozofia niemiecka
Funkcja prawodawcza:
teoretyczna
Rozstrzyganie o zakresie
stosowalności
Funkcja prawodawcza:
praktyczna
11 Klasyczna filozofia niemiecka


Wyszukiwarka