MAłE ELEKTROWNIE WIATROWE PRZYKłADY PRAKTYCZNEGO ZASTOSOWANIA


Zeszyty Problemowe  Maszyny Elektryczne Nr 71/2005
131
Artur Polak, BOBRME Komel, Katowice
Andrzej Beżański, Jachtowy Kapitan Żeglugi Wielkiej
MAAE ELEKTROWNIE WIATROWE
 PRZYKAADY PRAKTYCZNEGO ZASTOSOWANIA
SMALL WIND POWER PLANTS  EXAMPLES OF PRACTICAL USE
Abstract: The paper describes small yacht s wind power-stations (also called wind-mills) designed and made
by Komel Centre (Katowice, Poland). After marine tests of the first windmill (diameter 1 m) the second,
smaller one (diameter 0,75 m) was designed and manufactured. The windmill having nominal output 120 W at
wind 12 m/s is intended to be installed on yachts of size up to 15 m. The paper shows results of exploitation
tests of the wind power-station, also during very strong wind (up to 22 m/s). In both wind mills permanent
magnet alternator designed and manufactured by Komel were used. The alternators having very high
efficiency do not have any brushless and can be used in hard working conditions in marine duty.
1. Wstęp
Współczesne jachty żaglowe nie mogą funkcjo- Główna przeszkodą w powszechnym wykorzy-
nować poprawnie i bezpiecznie bez energii stywaniu generatorów wiatrowych na jachtach
jest ich wysoka cena.
elektrycznej.
Główne potrzeby energetyczne jachtu to:
2. Mała elektrownia wiatrowa
- oświetlenie pozycyjne i pokładowe,
Projektując elektrownię wiatrową z myślą że-
- oświetlenie pomieszczeń załogi,
glarzach postanowiono spełnić następujące wa-
- zasilanie urządzeń nawigacyjnych,
runki:
- zasilanie pomp,
- prosta i niezawodna konstrukcja,
- zasilanie chłodziarek itp.
- mała masa i małe gabaryty siłowni,
Podstawowym zródłem zasilania wszystkich
- uzyskanie mocy, która umożliwi utrzymy-
urządzeń elektrycznych na jachcie są baterie
wanie baterii akumulatorów o pojemności
akumulatorów, których doładowywanie od-
ok. 160 Ah w stanie naładowania.
bywa się za pomocą prądnicy lub alternatora
Moc siłowni wiatrowej zależy w dużym stopniu
napędzanego przez silnik główny.
od mocy zastosowanego silnika wiatrowego
Innym sposobem utrzymywania akumulatorów
(śmigła). Z uwagi na ograniczoną przestrzeń na
w stanie naładowania jest zasilanie ich z prze-
pokładzie w praktyce instaluje się siłownie o
nośnego agregatu prądotwórczego z silnikiem
mocach od 50 do 600 W [3]. Nie jest to dużo
spalinowym. Użycie jednak takiego agregatu
jak na potrzeby dużych jachtów, ale zupełnie
jest bardzo kłopotliwe i wielu przypadkach
wystarczy do utrzymywania baterii
wręcz nie możliwe. Agregaty z silnikami spali-
akumulatorów w stanie naładowania na
nowymi cechuje bardzo głośna praca, z powodu
jachtach o długości ok. 15m.
emisji trujących spalin ich eksploatacja
możliwa jest jedynie na pokładzie jachtu przy
3. Krótki opis zastosowanego generatora
spokojnym stanie morza.
wiatrowego
Alternatywą dla spalinowych agregatów prą-
Skonstruowana siłownia jest złożona z genera-
dotwórczych są baterie słoneczne i generatory
tora synchronicznego ze wzbudzeniem od ma-
wiatrowe.
gnesów trwałych. Napięcie trójfazowe o
Generatory wiatrowe znalazły szczególne uzna-
zmiennej częstotliwości wytwarzane przez ge-
nie wśród żeglarzy regatowych po wprowadze-
nerator jest prostowane i stabilizowane przez
niu obowiązku blokowania (plombowania) sil-
przekształtnik do wartości napięcia instalacji
ników podczas regat długodystansowych [3].
elektrycznej prądu stałego na jachcie. Na wale
Wiatraki na jachtach nie są niczym nowym lecz
generatora zamontowano trójłopatową turbinę
stosowanie ich nadal nie jest powszechne.
wiatrową o średnicy koła wiatrowego Ć=1m.
Zeszyty Problemowe  Maszyny Elektryczne Nr 71/2005
132
500.00
Z uwagi na brak możliwości zmian kąta zakli-
nowania w funkcji prędkości wiatru wybrano
400.00
ustawienie łopat względem wiatru optymalne
300.00
dla prędkości wiatru v=14 m/s.
Przeprowadzone testy laboratoryjne umożliwiły
200.00
wyznaczenie charakterystyk obciążenia gene-
ratora wiatrowego.
100.00
0.00
0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00
t[godz.]
Rys.3. Rejestracja generowanej mocy w czasie
47 godzin pracy siłowni wiatrowej
Rys.1. Badania laboratoryjne małej siłowni
wiatrowej
500.00
Rys.4. Badania eksploatacyjne małej siłowni
400.00
wiatrowej
5. Wnioski końcowe
300.00
Badania eksploatacyjne pozwoliły na sformu-
200.00 łowanie następujących wniosków:
- generowana przez elektrownię moc prze-
wyższa zapotrzebowanie energii na utrzymy-
100.00
wanie baterii akumulatorów w stanie nałado-
wanym,
0.00
- stosunkowo duże gabaryty siłowni wiatro-
4.00 8.00 12.00 16.00 20.00
v[m/s]
wej nastręczają problemy związane z jej zain-
Rys.2. Charakterystyka obciążenia
stalowaniem na jachcie, poza zasięgiem pracu-
jących na pokładzie żeglarzy.
4. Próby eksploatacyjne
Efektem przeprowadzonych badań było opra-
cowanie nowej konstrukcji siłowni wiatrowej o
Po przeprowadzeniu badań laboratoryjnych
mniejszej mocy, mniejszych gabarytach, bar-
elektrownię zainstalowano na jachcie morskim
dziej zwartej konstrukcji.
s.y.  North Explorer (11 metrowy kecz o pow.
Założono, iż będzie ona miała moc około
ożaglowania 75m2) poddano testom eksploata-
150 W przy wietrze o prędkości 12 m/s.
cyjnym podczas rejsu po Morzu Bałtyckim.
Średnica koła wiatrowego wynosi 0,75 m.
Rejs odbywał się w maju 2004 w okresie sil-
W celu skonstruowaniu nowego silnika wiatro-
nych zmiennych wiatrów. Prędkość wiatru
wego obliczono nowy profil płata śmigła, wy-
przekraczała 22m/s
konano jego model oraz wykonano egzemplarz
serii informacyjnej, którego testy eksploata-
cyjne zaplanowano na wiosnę 2005r.
P[W]
Pel[W]
Zeszyty Problemowe  Maszyny Elektryczne Nr 71/2005
133
Autorzy
dr inż. Artur Polak
BOBRME Komel
tel.: 032/299-93-81; fax: 032/259-99-48
e-mail: labor@komel.katowice.pl
Andrzej Beżański
Jachtowy Kapitan Żeglugi Wielkiej
Rys.5. Egzemplarz serii informacyjnej małej
siłowni wiatrowej.
Zaprojektowany generator należy do rodziny
najbardziej efektywnych mikrogeneratorów.
Podstawowe zalety godne uwagi:
bardzo niski koszt 1-go wata energii elek-
trycznej,
minimalna prędkość wiatru 3 m/s, która
umożliwia generowanie energii elektrycznej,
bardzo duża trwałość,
duża sprawność aerodynamiczna,
estetyczny kształt.
Dane techniczne
- konstrukcja wykonana z materiałów odpor-
nych na działanie wody morskiej
- komputerowo opracowany profil łopat,
- bardzo cichy 3-fazowy generator wzbudzany
magnesami trwałymi,
- piasta śmigła, która pozwala osiągnąć efekt
koła zamachowego, co powoduje równo-
mierną pracę
- mała masa siłowni (bez masztu wsporczego)
8 kg,
Opisana wyżej jachtowa elektrownia wiatrowa
po pozytywnym zakończeniu testów
eksploatacyjnych będzie produkowana i ofero-
wana przez BOBRME Komel.
Literatura
[1]. Glinka T.: Maszyny elektryczne wzbudzane
magnesami trwałymi. Wyd. Pol. Śl., Gliwice, 2002r.
[2]. Polak A.: Wysokosprawna prądnica wzbu-
dzana magnesami trwałymi  wyniki badań labora-
toryjnych Zeszyty Problemowe BOBRME Komel
nr 64/2003.
[3]. Baranowski K.: Praktyka oceaniczna. Wyd.
SiT, W-wa 1984r.


Wyszukiwarka