Zasady zaliczania przedmiotu Nauka o materiałach
w I semestrze roku akademickim 2012-2013
Dla wszystkich specjalności:
Studia dzienne i zaoczne
PodstawÄ… zaliczenia przedmiotu jest egzamin:
żð Egzamin jest przeprowadzany w formie ustnej polegajÄ…cego na tym, że od
egzaminowanego studenta wymaga się, aby uzasadnił opierając się na właściwościach, z
jakiego materiału i w jakim stanie obróbki cieplnej są wykonane dwa wylosowane
przedmioty (jeden ze stali żeliwa lub staliwa, drugi z stopów metali nieżelaznych lub
polimerów). Są to przedmioty typowe dla zastosowań w urządzeniach mechatronicznych .
Przedmioty są losowane i można je obejrzeć podczas egzaminu.
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest:
1. uzyskanie pozytywnych ocen na zajęciach audytoryjnych.
2. uzyskanie pozytywnych ocen na dwóch kolokwiach
3. zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych.
Plan ćwiczeń.
Ćwiczenia audytoryjne 8 godz.
Temat Godz sala ProwadzÄ…cy
1. Układy równowagi stopów 2 7 A. Dębski*
2. Struktury żeliw. KOLOKWIUM I 2 7 A. Dębski*
3. Dobór stali na podstawie bazy danych 2 113 M. Grązka
(prac. komputerowa)
4. Struktury materiałów spiekanych. KOLOKWIUM 2 7 A. Dębski*
II
·ð
Ćwiczenia laboratoryjne 2x 8 godz.
Temat Godz sala Prowadzacy
1. Badanie twardości metali 2 4 M. Grązka
2. Analiza termiczna stopów Sn-Pb 2 24 J. Bożejko
3. Badanie właściwości mechanicznych metali 2 4 J. Janiszewski
4. Struktury stopów żelaza z węglem. 2 7 A. Dębski*
5. Badanie hartowności stali 2 16 M. Sarzyński
6. Struktury stopów miedzi i aluminium oraz 2 7 A. Dębski*
metody metalografii ilościowej
7. Umacnianie wydzieleniowe stopów aluminium 2 16 R. Paszkowski
8. Badanie gęstości materiałów porowatych i 2 24 J. Bożejko
proszków.
·ð dla grup spec. inżynieria bezpieczeÅ„stwa może wystÄ…pić zmiana prowadzÄ…cego
Szczegółowy plan zajęć audytoryjnych i laboratoryjnych oraz konsultacji znajduje się w na
tablicy ogłoszeń budynku 25
LITERATURA
podstawowa:
żð M. Blicharski, WstÄ™p do inżynierii materiaÅ‚owej, Wydawnictwo Naukowe Techniczne
Warszawa 1998
żð L. A. DobrzaÅ„ski, Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiaÅ‚ach, Wydawnictwo
Naukowe Techniczne Warszawa 1999
żð A. DÄ™bski i inni, MateriaÅ‚y konstrukcyjne,  ćwiczenia, skrypt WAT Warszawa 2004.
uzupełniająca:
żð Z. CeliÅ„ski, MateriaÅ‚oznawstwo elektrotechniczne, Oficyna Wydawnicza Politechniki
Warszawskiej, Warszawa, 1998
żð M, F, Ashby, D, R, Jones, MateriaÅ‚y inżynierskie, Wydawnictwo Naukowe Techniczne
Warszawa 1995
żð Każdy podrÄ™cznik akademicki z zakresu metaloznawstwa bÄ…dz
inżynierii materiałowej
ZAGADNIENIA NA KOLOKWIUM I I II
Kolokwium I TEST
Punkty oznaczone kropką w żółtym polu tekstowym będą występowały w różnych wariantach testu.
1. Wskaż właściwe znaczenie różnych grup materiałów występujących w następujących obiektach technicznych:
·ð korpus silnika spalinowego bez ·ð korpus wiertarki elektrycznej ·ð gÅ‚owica do frezowania na obrabiarce
kolektorów: numerycznej
·ð heÅ‚m wojskowy
·ð trakcja kolejowa: szyny i ·ð rdzeÅ„ pocisku przeciwpancernego ·ð wirnik silnika elektrycznego na prÄ…d
rozjazdy podkalibrowego stały: np. małego wentylatora
·ð kadÅ‚ub jachtu żeglarskiego ·ð obiektyw aparatu fotograficznego ·ð bateria umywalkowa
·ð konstrukcja noÅ›na wiaduktu ·ð felga samochodu ·ð wiertÅ‚o do metalu
drogowego
·ð Å‚uska do naboju strzeleckiego ·ð klosz reflektora samochodu
·ð kadÅ‚ub statku morskiego ·ð lufa granatnika ·ð zestaw sztućców : nóż , Å‚yżka widelec
·ð korpus rakiety kosmicznej ·ð wkÅ‚ad kominkowy z obudowÄ… ·ð Å‚yżka koparki
·ð klamka do drzwi ·ð narta zjazdowa ·ð szkÅ‚o okularów
·ð zawieszenie samochodu : wahacz ·ð endoproteza stawu biodrowego ·ð monety np. 1 zÅ‚
i amortyzator
·ð rakieta do gry w tenisa ·ð uzwojenia transformatora
·ð elementy robota kuchennego bez ·ð czujnik temperatury piekarnika ·ð element karoserii samochodu np. drzwi
silnika np. mieszadło
·ð Å‚ożysko Å›lizgowe ·ð obudowa sprzÄ™gÅ‚a samochodu
·ð instrument orkiestry dÄ™tej np. ·ð sprężarka turbiny silnika lotniczego ·ð szafka kuchenna
puzon w komorze spalania
·ð opona
·ð żarnik żarówki elektrycznej ·ð grzaÅ‚ka suszarki do wÅ‚osów ·ð kadÅ‚ub batyskafu
·ð dÅ‚uto stolarskie ostrze ·ð rama roweru turystycznego ·ð gÅ‚owica odczytujÄ…ca np. dysku
Zaznacz po jednej odpowiedzi w każdej kolumnie.
Rodzaj materiału Materiał, którego Materiał zamienny lub Materiał którego obecność
udział jest największy do wymienionego w jest wykluczona w
w wybranym obiekcie kol 1 wybranym obiekcie
technicznym technicznym
Stal węglowa
Stal stopowa
Stal nierdzewna
Stal narzędziowa
Staliwo
Żeliwo
Stop aluminium
Miedz

MosiÄ…dz, brÄ…z lub miedzionikiel
Stop magnezu
Stop tytanu
Stop cynku
Stop niklu
Stop kobaltu
Węglik spiekany
Materiał magnetycznie miękki
Materiał magnetycznie twardy
Materiał rezystywny
Termobimetal
Termopara
Metal wysokotopliwy np. wolfram
Polimer termoplastyczny
Polimer duroplast
Elastomer
Szkło flint lub kron
Włókno węglowe
Drewno lub przetworzone na MDF
Kompozyt włókno węglowe-żywica
2. Która z przedstawionych w tabeli właściwości materiału ma kluczowe znaczenie dla określenia:
Zaznacz właściwą odpowiedz

Wytrzymałość na rozciąganie Rm
·ð podatnoÅ›ci do przeróbki plastycznej
Granica plastyczności Rp (Re R0,2)
·ð podatnoÅ›ci do obróbki ubytkowej
Moduł Younga E
·ð podatnoÅ›ci do odlewania
Wytrzymałość doraz
na Rm/rð
·ð odpornoÅ›ci na korozjÄ™
Twardość
·ð odpornoÅ›ci na pracÄ™ w wysokich temperaturach
Potencjał elektrochemiczny
·ð podatnoÅ›ci do przenoszenia dużej liczby cykli
Wytrzymałość czasowa Z/T/t
zmiennych obciążeń
Ekwiwalent węglowy
·ð obliczeniach wytrzymaÅ‚oÅ›ciowych statecznoÅ›ci
Skurcz
konstrukcji
Temperatura progu kruchości Tk
·ð zdatnoÅ›ci do pracy w dużym zakresie
Połysk
temperatur
Duża chropowatość
·ð podatność do spawania
Gładkość powierzchni
·ð odpornoÅ›ci na dynamiczne obciążenia
A
amliwość wióra
Udarność K
3. Jakiego rodzaju jest penetrator oraz na podstawie jakiego pomiaru wyznacza się twardość w jednej z następujących
metod pomiaru twardości:
Zaznacz po jednym polu w kolumnach 1 i 2
Rodzaj penetratora 1 Sposób pomiaru 2
·ð Brinella,
Ostrosłup diamentowy o podstawie Porównanie średnicy odcisku (czaszy
·ð Vickersa,
kwadratu i kącie wierzchołkowym kulistej) w materiale badanym i o
·ð Rockwella, skala C
136° znanej twardoÅ›ci
·ð Rockwella, skala F
Kulka stalowa lub węglikowa Pomiar średniej arytmetycznej długości
·ð Shoreóða.
1, 2, 2,5, 5, 10 mm przekÄ…tnych odcisku i odczyt z tablic
·ð Poldi
Bijak z diamentową końcówką Pomiar średnica odcisku (czaszy
kulistej) i odczyt z tablic
Kulka stalowa dowolnej średnicy Pomiar głębokości wnikania
bezpośrednio na twardościomierzu
Kulka stalowa 1,5875, lub 3,175 Pomiar wysokości odbicia
mm
Stożek diamentowy o kącie Porównanie głębokości wnikania kuli w
wierzchoÅ‚kowym 120° materiaÅ‚
4. Wytrzymałość zmęczeniową Zg wyznacza się:
Zaznacz właściwą odpowiedz

Przy nieskończonej liczbie cykli obciążenia
Przy liczbie cykli obciążenia 2x108
·ð dla stali
Przy najmniejszej liczbie cykli powodującej pęknięcie materiału
·ð dla metali nieżelaznych
Przy badaniu odporności na pełzanie
·ð dla ceramik
Przy ograniczonej liczbie cykli obciążenia 105 ,106, 107
Na podstawie asymptoty na wykresie zmÄ™czeniowym Wöhlera
Przy największej liczbie cykli powodującej pęknięcie materiału
Przy próbie statycznego rozciągania
Nie wyznacza się żadną metodą
5. Jakiemu testowi należy podać materiał, aby był przydatny do wykonania elementu urządzenia technicznego
pracującego w następujących warunkach:
Zaznacz właściwą odpowiedz

Twardości metodą Vickersa
·ð statycznego Å›ciskania
Statycznej próbie rozciągania
·ð dużych nacisków powierzchniowych
Próbie udarności w niskich temperaturach
·ð Å›cierania
Próbie odporności na pełzanie
·ð odksztaÅ‚cenia plastycznego
Statycznej próbie rozciągania w niskich temperaturach
·ð dÅ‚ugotrwaÅ‚ego narażenia na wysokÄ… temperaturÄ™ bez
Próbie udarności w wysokich temperaturach
naprężeń
Próbie statycznego rozciągania w podwyższonej
·ð tarcia tocznego
temperaturze
·ð rozciÄ…gania w podwyższonej temperaturze
Twardości metodą Brinella
·ð naprężeÅ„ o dużej liczbie cykli > 108
Próbie zmęczeniowej
·ð dużej szybkoÅ›ci narastania obciążenia
Próbie ściskania
·ð bardzo niskiej temperatury
Twardości metodą Rockwella
·ð statycznego rozciÄ…gania
Badanie temperatury topnienia
·ð odksztaÅ‚cenia sprężystego
6. Jak zmienia się kształt wykresu rozciągania stali przedstawiony na rys(a) pod wpływem:
·ð zwiÄ™kszonej zawartoÅ›ci wÄ™gla
·ð obecnoÅ›ci dodatków stopowych Mn, Si, Cr
·ð stanu po obróbce plastycznej (zgniot)
·ð stanu obróbki cieplnej po zahartowaniu
·ð stanu obróbki cieplnej po odpuszczeniu
·ð stanu obróbki cieplnej po wyżarzaniu zmiÄ™kczajÄ…cym
a
Wykres po zmianie Opis zmian Zaznacz właściwe
Obniżenie wytrzymałości Rm Re
przy dużym zwiększeniu wydłużenia
Wzrost wytrzymałości Rm przy
zmniejszonym wydłużeniu i zanik
wyraz
nej granicy plastyczności
Wzrost wytrzymałości Rm i Re przy
nieznacznie zmniejszonym wydłużeniu
Duży wzrost wytrzymałości Rm i R0,2
przy silnie zmniejszonym wydłużeniu i
braku wyraz
nej granicy plastyczności.
Wzrost tylko wyraz
niej granicy
plastyczności Re przy niewielkim
zmniejszonym wydłużenia
7. Wskaż niezbędne elementy stanowiska laboratoryjnego nie więcej niż pięć do wykonania badań metalograficznych:
(aby zaliczyć odpowiedz
elementów wskazanych poprawnie musi być więcej niż wskazanych błędnie i brakujących)
·ð w zakresie obserwacji na żywo (bez rejestracji) powierzchni metali w zakresie makro do 50x
·ð w zakresie obserwacji na żywo (bez rejestracji) przeÅ‚omów zniszczonych części metalicznych do 50x
·ð w zakresie obserwacji na żywo (bez rejestracji) powierzchni metali w zakresie mikro od 50 do 1000x
·ð w zakresie obserwacji powierzchni metali w zakresie makro do 50x z rejestracjÄ… obrazów struktur
·ð w zakresie obserwacji przeÅ‚omów w zakresie makro do 50x z rejestracjÄ… obrazów struktur
·ð w zakresie obserwacji powierzchni metali w zakresie mikro do 1000x z rejestracjÄ… obrazów struktur
·ð w zakresie obserwacji mikro do 1000x z rejestracjÄ… obrazów struktur i pomiarem wielkoÅ›ci ziaren
·ð w zakresie obserwacji przeÅ‚omów i pomiarem wielkoÅ›ci szczelin w zakresie makro do 50x
·ð obserwacji na żywo (bez rejestracji) powierzchni czÄ…stek proszków metalicznych zakresie do 5000x
·ð obserwacji powierzchni czÄ…stek proszków metalicznych zakresie 5000x z rejestracjÄ… obrazów
Szlifierka metalograficzna Oprogramowanie do analizy obrazu
Przecinarka Lupa
Pasta diamentowa do polerowania Papier ścierny o różnej granulacji
Odczynniki do trawienia Polerka elektrolityczna
Napylarka do pokrywania próbek warstwą przewodzącą Mikroskop elektronowy skaningowy z analogowym
wyjściem obrazu
Mikroskop elektronowy transmisyjny z analogowym Kamera analogowa
wyjściem obrazu
Aparat fotograficzny cyfrowy bez obiektywu (body) Kamera cyfrowa
Aparat fotograficzny kompaktowy Karta grafiki z wejściem sygnału analogowego
Szlifierka do szlifowania płaszczyzn Szlifierko-polerka uniwersalna
Przyrząd do inkludowania próbek Mikroskop metalograficzny (bez systemu rejestracji)
Mikroskop stereoskopowy 50x (bez systemu rejestracji) Mikroskop biologiczny (bez systemu rejestracji)
Dowolne oprogramowanie typu frame graber Filtry optyczne
Monitor z wejściem analogowym Karta TV
8. Do analizy termicznej można wykorzystać stanowiska zestawione z różnych elementów. Wskaż czy stanowisko
zestawione z elementów zaznaczonych w kolumnie nadaje się (zaznacz-tak) bądz
nie nadaje siÄ™ (zaznacz-nie) do
wykonania analizy termicznej stopu
Tak Nie
·ð Sn-Pb,
Przykłady zestawów
·ð Ni-Fe,
ZESTAW 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
termopara Pt-PtRo x x x
mostek pomiarowy Thompsona x
miliamperomierz x
karta pomiarowa do termopar x x x x x x x
termometr oporowy x
stoper x x x
kalorymetr
mikromierz x x
próbki stopów x x x x x x x x x
pirometr półprzewodnikowy
piec do nagrzewania stopu do temp 200ÚC
dylatometr x
spektroskop x
rejestrator elektroniczny z podstawÄ… czasu (pisak) x
termopara żelazo-konstantan x
piec do nagrzewania stopu do temp 1600ÚC x x x x x x x
mikroskop x x
przetwornik analogowo-cyfrowy
piec do nagrzewania stopu do temp 500ÚC x x x
miliwoltomierz x x x x
uchwyt do termopary x x x x x x x x x x x x x x
termopara NiCr-NiAl x x
zestaw tygli x x x x x x x x x x x
9. Przypisz numer z tabeli opisujÄ…cy parametry do odpowiedniej sieci krystalograficznej:
Stopień Wielkość luk Wielkość luk Obecność płaszczyzn
wypełnienia w tetraedrycznych oktaedrycznych o najgęstszym
% upakowaniu
1. 74 0,225d 0,414d tak
Wpisz właściwy nr z tabeli
2. 68 0,291d 0,155d nie
3. 68 0,291d 0,155d tak
4. 68 0,225d 0,155d nie
5. 86 0,291d 0,414d nie
RÅšC
6. 74 0,291d 0,155d nie
7. 68 0,291d 0,155d tak
8. 86 0,291d 0,414d tak
9. 100 0,225d 0,155d nie
RPC
10. 74 0,291d 0,155d tak
11. 74 0,291d 0,155d nie
12. 68 0,291d 0,414d tak
HZ
13. 86 0,225d 0,414d tak
14. 68 0,291d 0,414d nie
15. 76 0,291d 0,155d tak
16. 76 0,225d 0,155d nie
17. 68 0,291d 0,414d tak
18. 84 0,225d 0,414d nie
19. 68 0,291d 0,414d nie
20. 74 0,225d 0,414d tak
10. W jakim metalu występuje sieć krystalograficzna:
Nikiel
Vanad
·ð regularna Å›ciennie centrowana (RSC) w caÅ‚ym zakresie temperatur
Kobalt
·ð regularna Å›ciennie centrowana (RSC) tylko w wysokiej temperaturze
Ferryt
·ð regularna Å›ciennie centrowana (RSC) tylko w niskiej temperaturze
Chrom
·ð regularna przestrzennie centrowana (RPC) w caÅ‚ym zakresie temperatur
Żelazo
·ð regularna przestrzennie centrowana (RPC) tylko w wysokiej temperaturze
Wolfram
·ð regularna przestrzennie centrowana (RPC) tylko w niskiej temperaturze
Miedz

·ð heksagonalna zwarta (HZ) w caÅ‚ym zakresie temperaturze
Tytan
·ð heksagonalna zwarta (HZ) tylko w wysokiej temperaturze
Magnez
·ð heksagonalna zwarta (HZ) tylko w niskiej temperaturze
Cyna
Magnez
Mangan
Aluminium
Ołów
Molibden
Niob
Cynk
11. Jeżeli dwa metale A i B tworzą układ równowagi z częściową rozpuszczalnością w fazie stałej i eutektyką, to jaka
struktura sprzyja:
Eutektyka (A+B)
Roztwór staÅ‚y (að)
·ð dobrym wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciom odlewniczym
Perytektyka (bð)
·ð dobrej podatnoÅ›ci do odksztaÅ‚ceÅ„ plastycznych.
Metal A z eutektykÄ… (A+B)
·ð wysokiej odpornoÅ›ci na zużycie Å›cierne
Metal B z eutektykÄ… (A+B)
·ð niskiej wytrzymaÅ‚oÅ›ci zmÄ™czeniowej
Eutetektoid (gð)
·ð wysokiej wytrzymaÅ‚oÅ›ci zmÄ™czeniowej
EutektykÄ™ (Ä…+²)
·ð dobrym wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciom Å›lizgowym
Wydzielenia wtórne (² ) w roztworze staÅ‚ym
Roztwór (Ä…) z eutektykÄ… (Ä…+²)
Roztwór (²) z eutektykÄ… (Ä…+²)
12. Jaką budowę ma stop złożony z dwóch metali A i B w przypadku:
·ð caÅ‚kowitej rozpuszczalnoÅ›ci:
·ð braku rozpuszczalnoÅ›ci w zakresie stężeÅ„ podeutektycznych
·ð braku rozpuszczalnoÅ›ci w zakresie stężeÅ„ nadeutektycznych
·ð braku rozpuszczalnoÅ›ci w zakresie stężenia eutektycznego
·ð dużej różnicy temperatur topnienia.
·ð częściowej rozpuszczalnoÅ›ci wzrastajÄ…cej wraz ze wzrostem temperatury
·ð częściowej rozpuszczalnoÅ›ci wzrastajÄ…cej wraz ze wzrostem temperatury w zakresie stężeÅ„ nadeutektycznych
·ð częściowej rozpuszczalnoÅ›ci wzrastajÄ…cej wraz ze wzrostem temperatury w zakresie stężeÅ„ podeutektycznych
·ð częściowej rozpuszczalnoÅ›ci wzrastajÄ…cej wraz ze wzrostem temperatury w zakresie stężenia eutektycznego
·ð częściowej rozpuszczalnoÅ›ci wzrastajÄ…cej wraz ze wzrostem temperatury w zakresie stężeÅ„ poniżej granicznej
rozpuszczalności
·ð rozpadu wysokotemperaturowego roztworu staÅ‚ego
EutektykÄ™ (A+B)
Roztwór staÅ‚y (að)
PerytektykÄ™ (bð)
Metal A z eutektykÄ… (A+B)
Metal B z eutektykÄ… (A+B)
Fazę międzymetaliczną (A2B)
Eutetektoid (gð)
EutektykÄ™ (Ä…+²)
Wydzielenia wtórne (² ) w roztworze staÅ‚ym
Roztwór (Ä…) z eutektykÄ… (Ä…+²)
Roztwór (²) z eutektykÄ… (Ä…+²)
13. Jak definiujemy następujące struktury układu żelazo-cementyt i jaką mają maksymalną zawartość węgla?
Zaznacz po jednym polu w kolumnach 1 i 2
·ð AUSTENIT
1 2
·ð FERRYT
Eutektyka 0,0218%
·ð CEMENTYT PIERWOTNY
Wydzielenia wtórne z FERRYTU 0,77
·ð PERLIT
Roztwór stały 2,11
·ð CEMENTYT WTÓRNY
Eutektoid 4,3%
·ð LEDEBURYT
Faza międzymetaliczna 6,67
·ð CEMENTYT TRZECIORZ
DOWY
Wydzielenia wtórne z
AUSTENITU
14. Narysuj schemat struktury końcowej z uproszczonego układu żelazo-cementyt miejscu jednej z narysowanych linii
pionowych.
Schemat struktury
Zasady punktacji
I podejście II podejście III podejście
(termin zgodny z planem (termin poza planem zajęć za wyjątkiem obecności z
zajęć) inną grupą )
ndst < 6 pkt. ndst ndst < 7 pkt. ndst < 8 pkt.
6-9 pkt. - dst 7-10 pkt. - dst 8-12 pkt. - dst
10-12 pkt. - db 11-13 pkt. - db 13-14 pkt. - db
13-14 pkt. - bdb 14 pkt. - bdb
Kolokwium II
Część 1 (dwa zagadnienia, losuje się przedmiot wykonany ze stali)
A. Uzasadnij z jakiego rodzaju stali (staliwa, żeliwa) został wykonany wskazany (przez losowanie)
przedmiot .
B. Uzasadnij jakim zabiegom obróbki cieplnej i w jakim celu poddawano materiał, z którego
wykonano powyższy (wylosowany) przedmiot.
Odpowiedzi bez uzasadnienia (na chybił-trafił) nie będą uwzględniane.
W uzasadnieniu (odp. A) należy podać rodzaj stali ( a jeśli to możliwe, to przykładowy gatunek),
orientacyjną do 0,2% zawartość węgla oraz wymienić pożądane i niewskazane dodatki stopowe.
W uzasadnieniu (odp. B) należy opisać jakim zabiegom obróbki cieplnej poddano materiał oraz jaki był wpływ tej
obróbki na właściwości stali.
Część 2 (zagadnienie wylosowane z poniższego zestawu)
Zestaw podstawowy (zakres dostateczny)
1. W jakim celu przeprowadza się obróbkę cieplną?
2. Na czym polega wyżarzanie ujednoradniające?
3. W jakich przypadkach przeprowadza siÄ™ rekrystalizacjÄ™ metali?
4. Jakie zjawiska zachodzÄ… podczas procesu rekrystalizacji metali?
5. Na podstawie jakiego eksperymentu wyznacza siÄ™ temperaturÄ™ rekrystalizacji?
6. Co to jest zgniot krytyczny i jaki ma wpływ na właściwości materiału po rekrystalizacji?
7. W jakich przypadkach przeprowadza siÄ™ normalizacjÄ™ stali?
8. Na czym polega skłonność stali do drobnoziarnistości podczas normalizowania?
9. Na czym polega i jakÄ… strukturÄ™ uzyskuje siÄ™ podczas sferoidyzacji stali?
10. Jakie parametry obróbki cieplej można odczytać z wykresu CTPc?
11. Czym różni się przemiana austenitu w perlit od przemiany austenitu w martenztyt?
12. Co to jest krytyczna szybkość hartowania?
13. Jaki jest wpływ węgla i dodatków stopowych na krytyczną szybkość hartowania?
14. Jak wyznaczamy temperaturÄ™ hartowania stali?
15. W jakim celu przeprowadza siÄ™ odpuszczanie stali?
16. Jakie zjawiska zachodzÄ… podczas odpuszczania stali?
17. Dlaczego w stalach o większej zawartości węgla obserwujemy wzrost twardości podczas odpuszczania
w niskich temperaturach?
18. Jak zawartość austenitu szczątkowego zależy od zawartości węgla?
19. Jaka jest zależność początku i końca przemiany martenzytycznej od zawartości węgla w stali?
20. Na czym polega obróbka podzerowa stali?
21. Jakie ośrodki chłodzące są stosowane podczas hartowania stali?
22. W jakim celu przeprowadza się wyżarzanie odprężające lub stabilizujące?
23. Jaką właściwość stali określa krytyczna szybkość hartowania Vk?
24. Jaką właściwość stali określa średnica krytyczna D0 i D50?
25. Na czym polega obróbka cieplno-plastyczna stali?
26. Jak definiujemy obróbkę cieplno-chemiczną?
27. Z czego wytwarza się atmosfery do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej?
28. Wymień zjawiska fizyczne zachodzące etapami podczas obróbki cieplno-chemicznej?
29. Wymień reakcje chemiczne prowadzące do powstania aktywnych atomów węgla i azotu?
30. Na czym polega nawęglanie stali, określ parametry procesu?
31. Jaką strukturą charakteryzuje się stal po nawęglaniu?
32. Na czym polega azotowanie stali?
33. Przedstaw najważniejsze etapy procesu wytwarzania stali?
34. Na czym polega konwertorowanie stali?
35. Na czym polega i jakie zabiegi obejmuje pozapiecowa obróbka stali?
36. Jakie są korzyści z wprowadzenia ciągłego odlewania stali?
37. Które z dodatków stosowanych w stalach stabilizują austenit?
38. Które z dodatków stosowanych w stalach stabilizują ferryt?
39. Jaka jest skłonność dodatków stopowych do wytwarzania węglików?
40. Przedstaw ogólną klasyfikację stali.
41. Jakie są różnice w znakowaniu stali wg nowych norm EN w stosunku do starych PN?
42. Jakie rodzaje struktur występują w stalach odpornych na korozję?
43. Jaki dodatek stopowy i w jakiej ilości zapewnia nierdzewność stali?
44. Czym różni się żaroodporność od żarowytrzymałości?
45. Jakie dodatki stopowe podwyższają żaroodporność stali?
46. Jakie stale nazywamy mikrostopowymi?
47. Jaki jest zakres stosowania stali mikrostopowych?
48. Jaka jest różnica pomiędzy stalami i staliwami?
49. Jakie cechy odróżniają żeliwa od stali?
50. Jak wygląda klasyfikacja żeliw?
51. Opisz jaki kształt przyjmują wydzielenia grafitu w różnych rodzajach żeliwa.
52. W jaki sposób wytwarza się żeliwa szare?
53. W jaki sposób wytwarza się żeliwa sferoidalne?
54. W jaki sposób wytwarza się żeliwa ciągliwe?
55. W jaki sposób znakowane są różne gatunki żeliw?
56. Jakie typowe części maszyn są wykonywane z żeliw?
57. W jaki sposób są znakowane żeliwa sferoidalne?
58. W jaki sposób są znakowane staliwa węglowe?
59. W jaki sposób są znakowane staliwa stopowe?
60. Jaki jest główny składnik stopowy i jaką pełni rolę w staliwie Hadfielda?