Młody Technik Marzec 1999
Pecunia non olet
Od ponad 4.500 lat ludzie posługują się pieniędzmi, emitują je, gromadzą,
wydają i... podrabiają. Ludzkość uzależniła się od nich zarówno fizycznie, jak
i psychicznie. Można sobie wyobrazić istnienie życia na ziemi bez pieniędzy,
ale cywilizacji - nigdy.
Mechanizm cyrkulacji pieniędzy poznają nasze dzieci zanim jeszcze
uświadomią sobie ich realną wartość, o czym świadczy np. to, że czteroletni
malec potrafi już wrzucać pieniążki do automatu, aby w zamian otrzymać
cukierek, lub napić się oranżady.
(...) Pierwszą wiadomość o papierowych pieniądzach przywiózł z Chin do
Europy Marco Polo w 1295 roku naszej ery. W 1690 roku w kolonii
Massachussetts wyemitowano papiery wartościowe w celu opłacenia
ekspedycji wojskowej wysłanej z Londynu, jednakże za pierwsze nowoczesne
banknoty wypada uznać drukowane czeki, które pojawiły się w Anglii w
1781 roku i służyły do regulowania płatności wszelkiego rodzaju.
Współczesne banknoty (podobnie zresztą jak znaczki pocztowe) można
traktować jako małe arcydzieła sztuki, które stworzyli artyści-graficy i
specjaliści z wielu różnych dziedzin. Banknoty zmieniają swój wygląd w
miarę postępu technicznego. Po drugiej wojnie światowej amerykański dolar,
którego wzory opracowano w 1929 roku i który był nieco mniejszy od
swoich poprzedników, stał się de facto walutą ogólnoświatową.
Warto zwrócić uwagę na formułę umieszczoną na starszym banknocie, która
mówi, co następuje: "Niniejszym zaświadcza się, że do Skarbu
Zjednoczonych Stanów Ameryki Północnej złożono jeden dolar w srebrze,
który na żądanie zostanie wypłacony okazicielowi". Na dolarach nowego
wzoru zmieniono tę formułę, w której nie mówi się już nic o dolarze w
srebrze, lecz tylko o "środku płatniczym".
Niektórym "pomysłowym" osobom wydaje się czasem, że własne problemy
finansowe mogą rozwiązać odciążając jednocześnie wytwórnie papierów
wartościowych. Z tego powodu już Abraham Lincoln, prezydent Stanów
Zjednoczonych, powołał do życia specjalną służbę - Secret Service - dla
której jednym z podstawowych zadań stało się ściganie fałszerzy pieniędzy. *)
Ministerstwo Skarbu USA ocenia, że poza granicami kraju pozostaje 2/3 z
ogólnej liczby 350 miliardów dolarów będących w obiegu. Secret Service
podaje natomiast, że na terenie USA w 1993 roku wykryto 44 miliony
fałszywych dolarów, a w innych krajach ponad 120 milionów fałszywek!
Dane te były na tyle niepokojące, że postanowiono opracować nowe wzory
banknotów wyposażone.