9588049141

4.4.3 O postawie naukowej

Cytat z książki Fizyka wokół nas, Paul G. Hewitt, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2000 r.

Uczeni muszą się godzić się z odkryciami doświadczalnymi, nawet jeśli one im nie odpowiadają. Muszą oni dążyć do tego, by odróżniać to, co widzą, od tego, co chcieliby widzieć, ponieważ naukowcy — podobnie jak inni ludzie — mają zdolności do samooszu-kiwania się¹². Ludzie zawsze chętnie przyjmują ogólne reguły, przekonania, wierzenia, idee i hipotezy, nie bacząc na ich wiarygodność. Mało tego, one trwają często jeszcze długo po wykazaniu ich bezsensowności, falszywości, a przynajmniej niepewności. Najpowszechniejsze poglądy są często najmniej kwestionowane. Jeszcze częściej zdarza się, że pogląd raz przyjęty trudno obalić, gdyż argumenty przemawiające za nim są akceptowane, przemawiające zaś przeciwko niemu — odrzucane, pomniejszane lub zniekształcane. [...] Podstawową zasadą w nauce jest, by wszystkie hipotezy były sprawdzalne, a ponadto możliwe do odrzucenia. W nauce ważniejsze jest posiadanie narzędzi umożliwiających odrzucenie hipotezy niż jej akceptację. To najważniejszy czynnik, który różni naukę od działalności pozanaukowej. [...] Jeśli nie można określić sposobu na odrzucenie hipotezy, to nie ma ona charakteru naukowego.

Przykład hipotezy: Atomy to najmniejsze cząstki materii, jakie istnieją w przyrodzie.

Przykład spekulacji: Przestrzeń jest przesiąknięta substancją, która jest niewykry-walna.

Inny przykład spekulacji jest przedstawiony dalej w rozdziale 7 zatytułowanym Ra-elianie — przykład zręcznych spekulacji religijno-pseudonaukowych.

5 Słownik terminów

Abstrahowanie procedura badawcza polegająca na: (a) nie uwzględnianiu istnienia wybranych cech i związków, (b) zaniedbywaniu wpływu wybranych czynników na inne, ę nie uwzględnianu zmienności wybranych czynników podczas badania obiektu lub zjawiska. Abstrahowanie pozwala eliminować myślowo właściwości i czynniki uznane za nieistotne lub mało istotne i rozpatrywać tylko te cechy i czynniki uznane za decydujące przy formułowaniu uproszczonego obrazu (modelu) badanego obiektu lub zjawiska.

Amper - natężenie prądu płynącego w dwóch długich, równoległych przewodnikach, odległych o 1 metr, znajdujących się w próżni, powodującego powstanie siły oddziaływania magnetycznego między tymi przewodnikami wynoszącej 2,0 • 10^-7 Newtona na każdy metr ich długości.

Dedukcjonizm — wnioskowanie, rozumowanie zgodne z zasadami wynikania logicznego.

¹²W procesie edukacyjnym nie wystarcza mieć świadomość, że inni mogą ciebie oszukiwać; bardziej istotna jest świadomość własnych skłonności do okłamywania siebie samego.