9621686876

Fizjofonematy, psychoionematy i głoski. 63

Jak widać, z pośród różnych możliwych warjantów głoski tylko ten, który się składa z cech indywidualnych głoski, swym układem artj^kulacyjnym odpowiada ściśle treści przedstawieniowej swojego psychofonematu; warjanty zaś głoskowe, zawierające w swych układach artykulacyjnych cechy fakultatywne, | nie znajdują ścisłego psychicznego odbicia, gdyż mają ten sam [ psychofonemat, co warjant, składający się z cech indywidual-

i

| nycli głoski. Jednemu psychofonematowi odpowiada więc zazwy-[ czaj kilka warjantów głoski. Z pośród nich ten, który znajduje najwierniejsze odbicie w treści przedstawieniowej swojego psy-| chofonematu, jest głównym warjantem głoski, wszystkie zaś i    inne — w arj antami poboczne mi. Z pośród wymienionych

| wyżej warjantów głoskowych, odpowiadających psychofonema-| tom t, a, warjanty [t], [a] są warjantami głównemi, a warjanty i ft”j ft'], [a] są warjantami pobocznemi.

V

Warjant główny głoski, jak widzimy, tern się różni od jej warjantów pobocznych, że się składa wyłącznie z cech indywidualnych głoski, a cechy indywidualne głoski to te, których odpowiedniki psychiczne przeciętne poczucie językowe wyodrębnia w odnośnym psychofonemacie.

§ 43. Jest rzeczą bardzo ważną zdać sobie sprawę, w jaki sposób w jednolitem pod względem akustycznym przedstawieniu | głóski (psychofonemacie) następuje w świadomości ludzi, posłu-j gających się danym językiem, wyodrębnianie pewnych bardziej | prostych składników akustycznych. Odpowiedź na to pytanie ! daje bowiem wskazówkę, jak można rozpoznawać właściwe danemu językowi psychofonematy i w jaki sposób należy wydobywać i określać właściwą każdemu z nich treść przedstawie-

! niowa.

Zestawiając stosunek, jaki w różnych językach zachodzić może między jednobrzmiącemi głoskami a odpowiadającemi im psychofonematami, łatwo można się przekonać, że wyodrębnianie w psychofonemacie takich czy innych składników akustycznych, wprawdzie w możliwościach swoich waha się w granicach objekt}^rwnych, artykulacyjnych warunków głoski, ale w fak-