O stosunku między zmodyfikowanym typem czynu zabronionego pod groźbą kary... Ius Novum
1/2010
zastosowania. Trzeba jednak podkreślić, iż w obu tych przypadkach opis ten jest nieco odmienny. (...) z uwagi na zgeneralizowany charakter normy sankcjonowanej w opisie zachowania zawartym w zakresie normowania brak jest co do zasady elementów dotyczących podmiotu zachowania zakazanego, okoliczności modal-nych, przedmiotu czynności wykonawczej oraz stosunku psychicznego sprawcy. Z tych też względów oraz z uwagi na pełnione przez normę sankcjonowaną funkcje, nie może być ona uznana za tę, która wyczerpująco określa zachowania karalne. Opis zawarty w zakresie zastosowania normy sankcjonującej jest już o wiele pełniejszy. Zawiera bowiem wszystkie elementy konieczne do uznania danego zachowania za karalne. Dla porządku należy w tym miejscu podnieść, iż zakres zastosowania normy sankcjonującej, w którym zawarty jest opis zachowania karalnego, również nie określa wyczerpująco, jakie zachowanie jest przestępstwem. Do tego konieczne jest bowiem przesądzenie o pozostałych elementach wewnętrznej struktury przestępstwa, tj. spełnieniu modelu czynu, bezprawności, kaiy godność i i winy, które nie są zawarte w znamionach zakresu zastosowania normy sankcjonującej. W normie tej jest jednak precyzyjny opis zachowania karalnego”1. Widać wyraźnie, że dla cytowanego autora normą prawną, w treści której jest odwzorowywana charakterystyka znamion różnicujących typy czynów zabronionych pod groźbą kary na podstawowy i zmodyfikowany/e, jest norma sankcjonująca w tym jej strukturalnym fragmencie, któiy określamy jej zakresem zastosowania.
Oddalając się tylko nieco od głównego wątku rozważań, zauważę sygnalnie, że zaprezentowane przez P. Kardasa ujęcie zakresu zastosowania normy sankcjonującej nasuwać może pewne, bynajmniej nie marginesowe, wątpliwości. Otóż, jak zgłaszałem to już w innym opracowaniu2, można, moim zdaniem, w pełni podstawnie kwestionować będący jego składnikiem pogląd, według którego: „(...) zakres zastosowania normy sankcjonującej, w którym zawarty jest opis zachowania karalnego, również nie określa wyczerpująco, jakie zachowanie jest przestępstwem. Do tego konieczne jest bowiem przesądzenie o pozostałych elementach wewnętrznej struktury przestępstwa, tj. spełnieniu modelu czynu, bezprawności, karygodności i winy, które nie są zawarte w znamionach zakresu zastosowania normy sankcjonującej”3. Uważam bowiem, że skoro na zakres zastosowania omawianej wyżej normy nie składają się elementy odwzorowujące konieczność ustalenia przez adresata tej normy wymienionych w cytowanej wypowiedzi takich koniecznych warunków przestępności ludzkiego zachowania, jak: 1) bycia przez to zachowanie przedmiotem nadającym się do prawnokarnego wartościowania (czyli zachowaniem spełniającym adekwatny na gruncie prawa karnego tzw. model-wzór czynu), 2) bycia przez to zachowanie zachowaniem bezprawnym, 3) bycia przez to
-11-
Ibidem, s. 106-10S.
Zob. Ł. Pohl, Struktura..., op. cit., s. 212-213.
P. Kardas, Przestępstwo ciągle..., op. cit., s. 107.