9576708825

480 Ryszard Ligowski

Ryc. 4. Zbiorowiska sympagiczne w lodzie morskim.

setkrotnie większe ocl obserwowanego w wodzie wokół lodu (Bunt 1963, Fukushima i Meguro 1962, Bujnickij 1974). Spotykano zagęszczenia komórek w lodzie 2000 razy większe (Palmisano i Sullivan 1983), a nawet 2500 razy większe niż w otaczającej wodzie (Ligowski 1987).

Z lodem morskim związanych jest szereg zbiorowisk, których występowanie zależy od położenia organizmów w paku lodowym i lodzie stałym. Zbiorowiska związane z powierzchnią lodu morskiego powstają, gdy woda morska przedostaje się do miejsca styku śniegu i powierzchni lodu zarówno w lodzie diyfującym (Meguro 1962, Garrison i BUCK 1989b), jak i stałym (McConville i Wetherbee 1983). Zbiorowisko to występuje również w trakcie nawarstwiania i zatapiania kier lodowych (Smetacek i współaut. 1990). Zbiorowiska te zawierają od 43 (Clarke i Ackley 1984) do 670 mg chlorofilu a w 1 rrf³ (Meguro 1962). Jest kilka gatunków charakterystycznych tylko dla tego zbiorowiska. Są to, należący do Prymnesiophyceae gatunek Phaeocystis pouchetii i okrzemki Nitz-schia lineata, Thalassiosira gracilis, Fragilario-psis oblignecostata i F. ritscheri (Garrison 1991).

Wewnątrz kolumny lodu występują dwa rodzaje zbiorowisk środkowych. Pierwsze z nich. to zbiorowisko wstęgowe, mogące powstawać zarówno w lodzie dryfującym (Clarke i Ackley 1984) jak i stałym (Hoshiai 1977, Watanabe i Satoh 1987), gdy na spodniej części warstwy lodu, w której występują organizmy, tworzą się kolejne warstwy lodu. Drugie zbiorowsko rozwija się w solankowych kanałach wewnątrz lodu głównie na wiosnę (McConville i Wetherbee 1983). Zbiorowiska te zawierają stosunkowo niewielką ilość chlorofilu a, od 3,8 mg do 77 mg w 1 m³ lodu (Clarke i Ackley 1984, Garrison w Garrison i współaut. 1986). Gatunkami charakterystycznymi tylko dla tego zbiorowiska są okrzemki Nilzschia neglecta i Pseudonitz-schia subcuruata, wiele jest natomiast gatunków wspólnych dla zbiorowisk powierzchnio-