9814371952

50

JAROSŁAW GRZYBCZAK

zwolenników. Zróżnicowanie różnych elektoratów widoczne jest np. w zestawieniu preferencji wyborczych — wyróżnionych w badaniach — społeczno-demograficznych grup respondentów (zob. tabela 2.).

Odsetki zwolenników Unii Wolności były np. tym wyższe, im wyższym wykształceniem legitymowali się ankietowani (od 0,6% wśród osób z wykształceniem podstawowym do 12,7% respondentów z wykształceniem wyższym), wyraźnie też większym poparciem partia ta cieszyła się wśród ludzi młodszych (zwłaszcza w wieku 25-39 lat — 5,5%) niż starszych (pow. 60 roku życia — 1,3%) oraz w większych miastach (pow. 50 tys. mieszkańców — powyżej 6%) niż w miastach mniejszych (2,1%) i na wsi (2,3%). Większą popularnością cieszyła się Unia też wśród kobiet (4,3%) niż wśród mężczyzn (3,3%).

Zupełnie odmiennie lokują się zwolennicy Polskiego Stronnictwa Ludowego, które może liczyć (ale chyba jak na partię chłopską stosunkowo mało) przede wszystkim na mieszkańców wsi (4,7%), osoby w wieku 40 lat i starsze (2,3%) oraz osoby słabo wykształcone (głównie z wykształceniem nie wyższym niż podstawowe — 2,8% i zawodowe — 2,0%).

Obszary wpływów innej wiejskiej organizacji, Samoobrony, są podobne (poza tym, że ma ona większą popularność wśród osób młodszych niż starszych), ale w przypadku zdecydowanej większości wyróżnionych grup partia Leppera ma mniej zwolenników niż PSL.

Wpływy najsilniejszych ugrupowań: Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Akcji Wyborczej „Solidarność” zaznaczają się wyraźnie we wszystkich wyróżnionych grupach społeczno-demograficznych (są one więc w największym stopniu organizacjami nie środowiskowymi, lecz ogólnonarodowymi). Można jednak także wyróżnić kategorie społeczne, w których ugrupowania te cieszą się ponadprzeciętnie dużą lub mniejszą popularnością. Na przykład AWS może liczyć najbardziej na poparcie osób starszych, powyżej 60. roku życia (8,7%), z wykształceniem wyższym (8,3%) i mieszkających w dużych miastach, liczących powyżej 200 tys. mieszkańców (9,4%). SLD natomiast stosunkowo najwięcej zwolenników ma wśród osób w średnim wieku (16,3% ankietowanych w wieku 40-59 lat), z wykształceniem średnim (15,4%), mieszkających w miastach mniejszych, do 50 tys. mieszkańców (16,1%) oraz liczących od 50 do 200 tys. mieszkańców (16,0%). Sojusz Lewicy Demokratycznej okazał się ugrupowaniem najbardziej popularnym w zdecydowanej większości wyróżnionych grup społeczno-demograficznych; poza kategorią osób najmłodszych (w wieku do 24 lat), w której ustępował Akcji Wyborczej „Solidarność”, oraz kategorią osób z wykształceniem wyższym, w której musiał oddać pole Unii Wolności.

Wyniki omawianego sondażu wykazały ponadto istotne zróżnicowanie preferencji politycznych w różnych regionach Polski. W przeciwieństwie jednak do sytuacji z ostatnich wyborów prezydenckich i parlamentarnych, gdy można było stwierdzić (niemal równy) podział naszego kraju na obszary z przewagą sympatyków lewicy i obszary „prosolidamościowe”, to pod koniec 1999 r. we wszystkich regionach dominowali zwolennicy Aleksandra Kwaśniewskiego i SLD (poza nadal preferującymi AWS regionami: małopolskim i podkarpackim).