984501793

opowiadającego „Ojcem - nieojcem”. W refleksji mężczyzny pojawia się pytanie: „Kim był ten jego-nic-jego Syn?” Już te an-tytecyczne określenia sygnalizują delikatnie niepowtarzalność jego ojcowskich relacji wobec chłopca.

Jeszua wyjątkowo dojrzale odnosi się do problemów Josefa. Interesująca pod tym względem scena nakreślona została w końcowej części rozdziału Ptaki niebieskie i lilie. Przedstawia on smutną drogę powrotną do domu Josefa z małym Jeszuą. Josef martwi się, bo jego praca nie została należycie wynagrodzona, będzie więc musiał zrezygnować z kupna kilku potrzebnych rzeczy. Prawie pięcioletni chłopiec, chcąc pocieszyć oszukanego ojca, wypowiada słowa będące echem zapisu Ewangelii.

-    Nic smuć się abba - rzekł Jezus. - Czy widzisz ptaki niebieskie latające nad ziemią i lilie dziko rosnące w dolinie?

-    Cóż z tego, Jeszua, synu mój? - Czy potrafię z lilii i ptaków uszyć dla ciebie sandały na Szabat i Pesach?

Jezus nie odpowiedział. Cieśla ujął Go za rękę i chciał posadzić na swoich kolanach, ale spojrzawszy na Chłopca, ujrzał w Jego oczach niezgłębioną głębię.

I wypuścił zc swej dłoni dłoń Syna, albowiem uląkł się tej głębi (I-

II, 110).

Dyskretny komentarz narratora ukryty w opisie reakcji Josefa sugeruje tajemnicę budzącą lęk u Josefa, który stanął wobec czegoś niezrozumiałego. Niezwykłość spojrzenia małego Jeszuy jest również dyskretnym sygnałem Jego bóstwa.

Miriam ukazana została jako uboga, zwyczajna izraelska kobieta, która pozwoliła Bogu zawładnąć svvoim życiem. Narrator nazywają „Niewiastą Cienia”. Określenie to nie tylko wskazuje pośrednio na stosunek ówczesnych Żydów do kobiet⁰¹, lecz także ma swoje odniesienie teologiczne - przedstawia Matkę Jezusa w kategoriach anawim Jahwf¹. Autor dbając o spójność artystycz-

Dostrzegła to M. J a s i ii s k a-VV ojtkowska (op. cits. 48).

⁴² Określenie anawim Jahwe (‘ubodzy Jahwe’) wskazuje na ludzi, którzy mimo swego ubóstwa materialnego czują się obdarowani szczególną łaską głębo-

171