984501738

miejscem spotkań, rozmów, dyskusji i wymierzania sprawiedliwości⁴¹.

Wśród innych problemów, które interesowały mieszkańców Judei i Galilei, rozdział Wrzenie podejmuje temat obmywania rąk przed posiłkiem⁴². Narrator, oddając gorącą atmosferę toczonych dyskusji, posłużył się wyliczeniem, zastosował gradację i biblijny paralelizm synonimiczny, zbliżając strukturę składniową swe wypowiedzi do struktur biblijnych:

[...] rozprawiano namiętnie, żarliwie, a namiętność przechodziła w zaślepienie i upór, a żarliwość przeobrażała się w zuchwałość, a porywczość w zawziętość, a każdy z rozprawiających tłumaczył sobie słowa Jezusa według swojego rozumu, więc krzyżowały się poglądy, zdania, przypuszczenia, domysły; mniemania przeciwstawiały się mniemaniom, zapatrywania zapatrywaniom, sądy sądom [...] (III-IV, 55).

Narracja powieściowa jest w tym miejscu bogatsza niż wypowiedzi ewangelistów, gdyż oni sugerują jedynie, że nauka Jezusa budzi nieporozumienia wśród słuchaczy⁴³. Rozbudowana scena powieściowa przybliża realia biblijne współczesnemu czytelnikowi, angażując jego emocje i wyobraźnię. Wartki tok narracji jest adekwatny do przebiegu dyskusji, a zarazem oddaje wielką rozbieżność stanowisk.

W dalszej części rozdziału narrator wyjaśnia, dlaczego tyle kontrowersji wzbudziła nauka Jezusa o obmywaniu rąk, z którą była złączona nauka o czystości serca przeciwstawionej czystości rytualnej. Okazuje się, że problem ten zaistniał w związku z hala-chą⁴⁴ - licznymi komentarzami rabinów do 'lory:

Jeden z wiekowych starców, siedząc wieczorem w bramie miejskiej, tłumaczył słuchaczom, żc zwyczaj umywania rąk przed spożywaniem posiłków ustanowiony został przed niespełna stu laty [...) w żadnym ra-

⁴¹    Por. S. S z y m i k, op. cits. 222.

⁴²    Zob. Mk 7, 3: „Faryzeusze bowiem, i w ogóle Żydzi, trzymając się tradycji starszych, nic jedzą, jeśli sobie rąk nie obmyją, rozluźniając pięść”.

⁴⁵ Mk 7, 1-23; Mt 15, 1-9.

⁴⁴ Na temat midraszu halachiczncgo zob. IV rozdział rozprawy.

114