Dwukolorowy
D
w
u
k
o
l
o
r
o
w
y
Dwukolorowy
D
w
u
k
o
l
o
r
o
w
y
wędrujący punkt LED
w
Ä™
d
r
u
j
Ä…
c
y
p
u
n
k
t
L
E
D
wędrujący punkt LED
w
Ä™
d
r
u
j
Ä…
c
y
p
u
n
k
t
L
E
D
Do czego to służy
SET. Pozostałe wyjścia licznika połączone są koloru wyświetlanego punktu przez wystero-
Układ to linijką zbudowaną z dwukoloro- z dekoderem 1 z 8, który bezpośrednio steru- wanie jednego z tranzystorów T1 lub T2,
wych diod LED. Diody te tworzą efekt wizu- je katodami diod LED. Takie sterowanie diod które sterują zespołami anod diod LED. Do
alny polegający na  płynięciu punktu świetl- LED może wydawać się ryzykowne, jednak- wyjścia przerzutnika jest dołączone także
nego z jednej strony w drugą, następnie zmia- że dla układu 74HCT138 wyjściowy prąd po- wejście U/D\ ustalające kierunek zliczania
nie koloru jego świecenia oraz powrotnej wę- chłaniany wynosi ponad 20mA, natomiast licznika IC1. Dioda D9 zabezpiecza przed
drówce do drugiego miejsca zmiany koloru. prąd diod LED jest ograniczany przez R4 przypadkowym odwróceniem polaryzacji.
Układ daje ciekawy efekt, zwłaszcza oraz R5 do bezpiecznej wartości. Wyjścia Y0
w pomieszczeniach o stłumionym świetle lub oraz Y7 układu IC2 są dołączone do wejść
(najlepiej) w całkowitej ciemności. przerzutnika RS zbudowanego z bramek NA- Ciąg dalszy na stronie 57.
Podzespoły wykorzystane w tym urządze- ND IC3A oraz IC3B. Powoduje to zmianę
niu należą do tanich i ła- Rys. 1 Schemat ideowy
two dostępnych.
Jak to działa?
Schemat ideowy prezento-
wanego urzÄ…dzenia przed-
stawiony jest na rysunku 1.
Jak widać, nie należy
on do skomplikowanych
i zrozumienie zasady jego
funkcjonowania nie po-
winno nastręczyć trudno-
ści nawet początkującym
adeptom techniki cyfro-
wej. Generator taktujÄ…cy
jest zbudowany w oparciu
o bramkę IC3C. Częstotli-
wość pracy generatora jest
wyznaczona przez stałą
czasową C3,R1,P1. Moż-
na ją regulować w szero-
kich granicach za pomocÄ…
potencjometru P1. Gene-
rator taktuje licznik rewer-
syjny IC1. Cykl zliczania
licznika skrócono do
ośmiu cykli poprzez połą-
czenie wyjścia Q4 liczni-
ka z jego wejściem RE-
Elektronika dla Wszystkich
53
Forum Czytelników
CiÄ…g dalszy na stronie 57.
delowy funkcjonował poprawnie także przy Wykaz elementów
napięciu nieznacznie przekraczającym 3V).
Rezystory:
Montaż i uruchomienie Zmontowany układ nie wymaga urucha-
P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
P
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
Układ linijki można zmontować na płytce miania, a jedynie prostej regulacji polegają-
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20k&!
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
0
k
&!
pokazanej na rysunku 2. cej na ustawieniu częstotliwości generatora
R2,R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
2
,
R
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
Montaż układu rozpoczynamy od wluto- taktującego licznik, w celu uzyskania najlep-
R4,R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300&!
R
4
,
R
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
0
0
&!
wania zwór. Pozostałe elementy montujemy szego efektu.
w standardowej kolejności. Pod układy scalo- Piotr Czarkowski
Kondesatory:
ne można zastosować podstawki. Układ nale-
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
ży zasilać napięciem od 4 do 6V (układ mo- Rys. 2 Płytka drukowana
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
V
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
µ
F
Półprzewodniki:
D1-D8 . . . . . . . . . . . . . . . . .LED 5mm dwukolorowe
D
1
D
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
E
D
5
m
m
d
w
u
k
o
l
o
r
o
w
e
D9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4001
D
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
0
0
1
IC1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4029
I
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
0
2
9
IC2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74AC138
I
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
7
4
A
C
1
3
8
IC3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4093
I
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
0
9
3
T1,T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC557
T
1
,
T
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
5
7
Pozostałe:
JP1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .goldpin 1x02
J
P
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
g
o
l
d
p
i
n
1
x
0
2
Elektronika dla Wszystkich
54