2011-11-03 Prawo cywilne Osoby prawne Ułomne osoby prawne Podmioty szczególne Pojęcie " Jednostka organizacyjna " Wyposażona przez ustawę w cechę normatywną jaką jest osobowość prawna " Będąca podmiotem stosunków cywilnoprawnych Istota " Teoria fikcji (Savigny) " Majątek celowy (Brinz) " Interes (Ihering) " Własność kolektywna (Planiol) " Czysta konstrukcja prawnicza (Kelsen, Jaworski " Realny byt społeczny (Michoud, Gierke) 1 2011-11-03 Powstanie osób prawnych " Metoda określenia cech ogólnych Wskazanie elementów istotnych Posiadanie cech ustawowych decyduje o osobowości prawnej " Metoda normatywna Ustawa nie określa cech charakterystycznych osoby prawnej Przepis ustawy decyduje, czy x jest osobą prawną Systemy powstawania osób prawnych " System aktów organów państwa: przedsiębiorstwa państwowe państwowe szkoły wyższe " System koncesyjny OZZ " System normatywny Spółki z o.o. i akcyjne, spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia Początek i koniec osoby prawnej " Powstanie Wpis do rejestru Chwila określona w akcie normatywnym " Ustanie Szczególna procedura likwidacji Wykreślenie z rejestru Uchylenie aktu normatywnego " Osoba prawna in statu nascendi 2 2011-11-03 Cechy charakterystyczne " Posiadanie majątku " Struktura organizacyjna " Organy " Osobowość prawna Zdolność prawna " Początek i koniec Od powstania do ustania bytu prawnego Niektóre osoby prawne mają zdolność prawną przed rejestracją " Zakres Jak osoby fizyczne Ograniczenia: natura stosunku prawnego Ograniczenia statutowe: skutek wewnętrzny. Zdolność do czynności prawnych " Zakres nieograniczony " Działanie przez organy Piastun organu (człowiek, wyjątek OFE) Skarb Państwa szczególna reprezentacja Organ rzekomy art 39 kc " Skutki działania organu wiązane są bezpośrednio z daną osobą prawną " Przedstawiciel: nie jest organem 3 2011-11-03 Dobra osobiste osoby prawnej " Stosujemy odpowiednio przepisy o osobach fizycznych " Spór o tożsamość dóbr osobistych osób fizycznych i prawnych " Inny katalog dóbr " Firma oznaczenie przedsiębiorcy nie jest dobrem osobistym, choć jest chroniona podobnie Rodzaje osób prawnych kryterium substratu " Korporacyjne: substratem są członkowie korporacji Spółki z o.o., spółdzielnie, stowarzyszenia " Fundacyjne: substratem jest majątek Fundacje Przedsiębiorstwa państwowe Szkoły wyższe Kryterium własnościowe " Skarb Państwa, państwowe i samorządowe osoby prawne " Gospodarcze osoby prawne " Kościelne osoby prawne 4 2011-11-03 Skarb Państwa " Państwo w stosunkach cywilnoprawnych " Jedyna osoba prawna uregulowana w KC " Nie ma organów za Skarb Państwa działają: Minister właściwy ds. Skarbu Państwa Kierownicy jednostek organizacyjnych Państwowe osoby prawne " Realizują cele publiczne i gospodarcze " Państwo ma w nich wyłączny udział " Rodzaje Agencje Przedsiębiorstwa państwowe Fundacje publicznoprawne Instytuty naukowo badawcze Państwowe szkoły wyższe Samorządowe osoby prawne " Jednostki samorządu terytorialnego Gmina Powiat Województwo " Związki międzygminne " Stowarzyszenia samorządowe " Sp. z o.o. i SA kontrolowane przez jednostki samorządu terytorialnego 5 2011-11-03 Ułomne osoby prawne " Historycznie: jednostki organizacyjne samodzielnie funkcjonujące w obrocie, pozbawione zdolności prawnej " Dziś: jednostki organizacyjne wyposażone przez ustawodawcę w zdolność prawną, ale pozbawione osobowości prawnej " Przyczyna istnienia: podatki Powstanie i cechy " Cechy charakterystyczne czy normatywne? " Korporacje czy zakłady? " Stosujemy odpowiednio przepisy o osobach prawnych " Za zobowiązania posiłkowo odpowiadają udziałowcy " Czy nowa kategoria podmiotów? Podmioty szczególne " Konsument Osoba fizyczna Dokonująca czynności prawnej Nie związanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową " Przedsiębiorca Podmiot prawa cywilnego Prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową 6 2011-11-03 FINIS 7